Fizikaviy xossalari
Kislorodsiz kislotalar odatda zaharli gaz moddalar bo‘lib, ularning suvdagi eritmalaridan turli konsentratsiyali kislotalar olinadi. Kislorodli kislotalar suyuq – HNO3, H3PO4, H2SO4 va qattiq – H2SiO3, H3BO3 moddalardir.
Kimyoviy xossalari
1. Kislotalar asosli va amfoter oksidlar bilan reaksiyaga kirishib, tuz va suv hosil qiladi:
H2SO4 + FeO FeSO4 + H2O
2HCl + MgO MgCl2 + H2O
2HNO3 + BeO Be(NO3)2 + H2O
2. Kislotalar asoslar ta’sirlashib tuz va suv hosil qiladi va bunday jarayonlar neytrallanish deyiladi:
HCl + NaOH NaCl + H2O
3H2SO4 + 2Al(OH)3 Al2(SO4)3 + 6H2O
2HNO3 + Ca(OH)2 Ca(NO3)2 + 2H2O
3HNO3 + Fe(OH)3 Fe(NO3)3 + 3H2O
3. Metallar bilan ta’siri. Metallarning aktivlik qatorida vodoroddan chapda joylashgan metallar kislotalar bilan reaksiyaga kirishib, tuz va vodorod hosil qiladi (nitrat va konsentrlangan sulfat kislotalardan tashqari), aktivlik qatorida vodoroddan o‘ngda joylashgan metallar kislorodsiz kislotalar bilan reaksiyaga kirishmaydi va kislorodli kislotalardan vodorodni siqib chiqarmaydi:
2K + H2SO4 K2SO4 + H2
Sr + 2HBr SrBr2 + H2
Zn + 2HCl ZnCl2 + H2
|
Fe + H2SO4 FeSO4 + H2
Cu + 2H2SO4 CuSO4 + SO2 + 2H2O
Au + HCl reaksiya bormaydi
|
4. Ayrim kislotalar qizdirilganda parchalanadi:
H2CO3 CO2 + H2O
2H3PO4 P2O5 + 3H2O
H2SiO3 SiO2 + H2O
4HNO3 4NO2 + O2 + 2H2O
Kislotalar suvdagi eritmalarda vodorod kationiga va kislota qoldig‘i anioniga dissotsilanadi. Dissotsilanish bosqich bilan boradi. Eritmalarida N+(N3O+) – ionlari bo‘lgani uchun ularda lakmus qizil rangga, metiloranj qizg‘ish-binafsha rangga kiradi. Fenolftalein rangi o‘zgarmaydi.
HCl + H2O Cl– + H3O+
I) H2CO3 + H2O HCO3– + H3O+
II) HCO3– + H2O CO32– + H3O+
Do'stlaringiz bilan baham: |