Mavzu: O’tkir nafas yetishmovchiligi (O’NE)

Diagnostika
Ko'pincha o'tkir nafas etishmovchiligining surati shunchalik tez rivojlanadiki, u deyarli kengaytirilgan tashxis qo'yish uchun vaqt qoldirmaydi. Bunday hollarda shifokor (pulmonolog, reanimatolog, travmatolog va boshqalar) ONENING mumkin bo'lgan sabablarini aniqlash uchun klinik vaziyatni tezda baholaydi. Bemorni tekshirganda, nafas olish yo'llarining o'tkazuvchanligiga, nafas olish chastotasi va xususiyatlariga, yordamchi mushaklarning nafas olish harakatida ishtirok etishiga, terining rangiga, yurak urish tezligiga e'tibor berish kerak. Gipoksemiya va giperkapniya darajasini baholash uchun diagnostika minimumi qonning gaz tarkibi va kislota-asos holatini aniqlashni o'z ichiga oladi.
Agar bemorning ahvoli imkon bersa (I darajali ONE bilan) fvd (pikflowmetriya, spirometriya) tekshiriladi. O'tkir nafas e tishmovchiligining sabablarini aniqlash uchun ko'krak qafasi rentgenografiyasi, bronxoskopiya, EKG, umumiy va biokimyoviy qon tekshiruvi, siydik va qonning toksikologik tekshiruvi ma'lumotlari muhim bo'lishi mumkin.
ONE uchun shoshilinch yordam
Birinchi yordam choralarining ketma-ketligi o'tkir nafas etishmovchiligining sababi, shuningdek uning og'irligi bilan belgilanadi. Umumiy algoritm nafas yo'llarining o'tkazuvchanligini ta'minlash va saqlash, o'pka shamollatish va perfuziya buzilishlarini tiklash, gemodinamik buzilishlarni bartaraf etishni o'z ichiga oladi.
Birinchi bosqichda bemorning og'zini tekshirish, begona jismlarni (agar mavjud bo'lsa) olib tashlash, nafas yo'llaridan tarkibni aspiratsiya qilish va tilning cho'kishini yo'q qilish kerak. Nafas olish yo'llarining o'tkazuvchanligini ta'minlash uchun traxeostomiya, konikotomiya yoki traxeotomiya, terapevtik bronxoskopiya, postural drenaj talab qilinishi mumkin. Pnevmo yoki gemotoraks bilan plevra bo'shlig'ini drenajlash amalga oshiriladi; bronxospazm bilan glyukokortikosteroidlar va bronxodilatatorlar (tizimli yoki nafas olish yo'li bilan) qo'llaniladi. Keyinchalik, darhol namlangan kislorod bilan ta'minlash kerak (burun kateteri, niqob, kislorod chodiri, giperbarik kislorod bilan ta'minlash, shamollatish).
O'tkir nafas etishmovchiligi tufayli yuzaga keladigan kasalliklarni tuzatish uchun dori terapiyasi o'tkaziladi: og'riq sindromi uchun analjeziklar buyuriladi; nafas olish va yurak-qon tomir faoliyatini rag'batlantirish uchun – nafas olish analeptiklari va yurak glikozidlari; gipovolemiya, intoksikatsiyani bartaraf etish uchun - infuzion terapiya va boshqalar.
Prognoz
O'tkir rivojlangan nafas etishmovchiligining oqibatlari har doim jiddiydir. Prognozga patologik holatning etiologiyasi, nafas olish tizimining buzilishi darajasi, birinchi yordam tezligi, yoshi, boshlang'ich holati ta'sir qiladi. Tez rivojlangan tanqidiy kasalliklar bilan o'lim nafas olish yoki yurak faoliyatini to'xtatish natijasida yuzaga keladi. Kamroq o'tkir gipoksemiya va giperkapniya bilan, o'tkir nafas etishmovchiligi sababini tezda yo'q qilish, qoida tariqasida, ijobiy natija kuzatiladi. ONENING takroriy epizodlarini istisno qilish uchun hayotni xavf ostiga qo'yadigan nafas olish buzilishiga olib keladigan fon patologiyasini intensiv davolash kerak.
O'tkir nafas etishmovchiligining etiologik omillari juda xilma-xildir, shuning uchun reanimatologiya, pulmonologiya, travmatologiya, kardiologiya, toksikologiya, yuqumli kasalliklar va boshqalar bo'limlarida ishlaydigan shifokorlar o'zlarining amaliy faoliyatida ushbu holatga duch kelishlari mumkin. etakchi patogenetik mexanizmlarga va bevosita sabablarga qarab, sentrogenik, nerv-mushak, torakoning birlamchi o'tkir nafas etishmovchiligi ajratiladi.diafragma va bronxopulmoner kelib chiqishi.
Markaziy genezisning yagona asosi nafas olish markazining inhibisyoniga asoslangan bo'lib, bu o'z navbatida zaharlanish (giyohvand moddalar, trankvilizatorlar, barbituratlar, morfin va boshqa dorivor moddalarning haddan tashqari dozasi), tBI, elektr shikastlanishi, miya shishi, insult, tegishli miya mintaqasining siqilishi tufayli yuzaga kelishi mumkin.o'sma.
Nerv-mushak o'tkazuvchanligining buzilishi nafas olish mushaklarining falajiga olib keladi va botulizm, qoqshol, poliomielit, mushaklarning gevşetici dozasini oshirib yuborish, miyasteniya gravisida o'tkir nafas etishmovchiligiga olib kelishi mumkin. Torako-diafragma va parietal ODN ko'krak, o'pka, plevra, diafragmaning harakatchanligini cheklash bilan bog'liq. O'tkir nafas olish kasalliklari pnevmotoraks, gemotoraks, ekssudativ plevrit, ko'krak qafasi shikastlanishi, qovurg'alarning sinishi, duruş buzilishi bilan birga bo'lishi mumkin.
Eng keng tarqalgan patogenetik guruh bronxopulmoner o'tkir nafas etishmovchiligi. Obstruktiv turdagi ODN turli darajadagi havo yo'llarining buzilishi tufayli rivojlanadi. Obstruktsiyaning sababi traxeya va bronxlarning begona jismlari, laringospazm, astmatik holat, shilliq qavatning gipersekretsiyasi bilan bronxit, strangulyatsiya asfiksiyasi va boshqalar bo'lishi mumkin. Cheklovchi ODN o'pka to'qimalarining elastikligi pasayishi bilan kechadigan patologik jarayonlar bilan yuzaga keladi (krupoz pnevmoniya, gematomalar, o'pka atelektazlari, cho'kish, o'pkaning keng rezektsiyasidan keyingi holatlar va boshqalar). O'tkir nafas etishmovchiligining diffuz shakli alveolo-kapillyar membranalarning sezilarli darajada qalinlashishi va natijada kislorod tarqalishining qiyinlashishi bilan bog'liq. Nafas olish etishmovchiligining bunday mexanizmi surunkali o'pka kasalliklari (pnevmokonioz, pnevmoskleroz, diffuz fibrozlovchi alveolit va boshqalar) uchun ko'proq xosdir. D.), ammo u o'tkir rivojlanishi mumkin, masalan, nafas olish qiyinlishuvi sindromi yoki toksik shikastlanishlar bilan.
Ikkilamchi o'tkir nafas etishmovchiligi nafas olish apparati Markaziy va periferik organlariga bevosita ta'sir qilmaydigan shikastlanishlar tufayli yuzaga keladi. Shunday qilib, o'tkir nafas olish kasalliklari katta qon ketish, anemiya, gipovolemik shok, arterial gipotenziya, PE, yurak etishmovchiligi va boshqa holatlarda rivo jlanadi.