Mavzu: Plastik deformatsiyaning tabiati

Hajmiy markazlashtirilgan kubsimon katakchali panjaraga masalan, metallar: - va - temir, litiy, vanadiy, volfram, molibden, xrom, tantal egadir; alyuminiy, - temir, oltin, mis, nikel, platina, qo‘rg`oshin, kumush metallari tomonlari markazlashtirilgan kubsimon katakchalarli panjaraga ega; geksagonal zich joylangan katakchalarli (ya’ni, prizmaning ichida uchta atomga ega bo‘lgan, 2-rasm, v) panjara magniy, rux, beriliy, kadmiy, kobalt,  - titan metallarida bo‘ladi.

Fazoviy panjaraning elementar katakchalarida (demak, fazoviy panjaraning o‘zida ham) o‘tkazish mumkin bo‘lgan tekisliklarni aniqlash uchun, shuningdek kristallografik yo‘nalishlarni aniqlash uchun kristallografiyada indekslash tizimi qabul qilingan. Bu tizim bo‘yicha kubsimon panjara tekisliklarini indekslash yumaloq qavsga olingan uchta raqam bilan amalga oshiriladi. Bu raqamlar koordinat o‘qlarida tekislik bilan kesilgan kesmalar kattaligiga o‘zaro teskari proportsional uchta oddiy sonlardan iborat bo‘ladi. Bunda kesmalarning o‘lchov birligi sifatida panjara parametrlari qabul qilinadi.

Fazoviy panjaraning elementar katakchalarida (demak, fazoviy panjaraning o‘zida ham) o‘tkazish mumkin bo‘lgan tekisliklarni aniqlash uchun, shuningdek kristallografik yo‘nalishlarni aniqlash uchun kristallografiyada indekslash tizimi qabul qilingan. Bu tizim bo‘yicha kubsimon panjara tekisliklarini indekslash yumaloq qavsga olingan uchta raqam bilan amalga oshiriladi. Bu raqamlar koordinat o‘qlarida tekislik bilan kesilgan kesmalar kattaligiga o‘zaro teskari proportsional uchta oddiy sonlardan iborat bo‘ladi. Bunda kesmalarning o‘lchov birligi sifatida panjara parametrlari qabul qilinadi.

3 - rasmda elementar kubsimon katakchada o‘tkazilgan ba’zi tekisliklar bu tekisliklarning belgilanishi bilan birga keltirilgan.

3 - rasmda elementar kubsimon katakchada o‘tkazilgan ba’zi tekisliklar bu tekisliklarning belgilanishi bilan birga keltirilgan.

4-rasm. Kubsimon katakchadagi belgilanishlar.