Mavzu: saylov huquqi erkinligi – fuqarolik jamiyatining sharti(2 soat) reja: 1

6. 
   MAVZU: SAYLOV HUQUQI ERKINLIGI – FUQAROLIK JAMIYATINING SHARTI(2 soat)
   

REJA:

1. Erkin saylovlar fuqarolik jamiyatining asosiy belgisi. Saylov tushunchasi va turlari. Xalqaro saylov standartlari va O‘zbekiston qonunchiligi.

2. Saylovning asosiy tamoyillari.

3. Fuqarolarning siyosiy-ijtimoiy jihatdan yetukligi uning ijtimoy hayotida faol ishtirok etishi bilan belgilanishi.

4.Erkin saylovlarni o‘tkazishda ommaviy axborot vositatalarining roli.
Erkin saylovlar fuqarolik jamiyatining asosiy belgisi. Saylov tushunchasi va turlari. Xalqaro saylov standartlari va O‘zbekiston qonunchiligi. Saylovning asosiy tamoyillari. Davlatning asosiy organlari saylanishi, ularning saylovchilar oldida hisob berishi, tayinlash yo‘li bilan shakllanadigan davlat organlarining saylovchi tashkilotlar oldidagi javobgarligi. Fuqarolarning siyosiy-ijtimoiy jihatdan etukligi uning ijtimoy hayotida faol ishtirok etishi bilan belgilanishi. Erkin saylovlarni o‘tkazishda ommaviy axborot vositatalarining roli.

1. 
   Topshiriq . Test savollariga javob bering.
   

Test savollari

1. 
   O’zbekiston fuqarosi necha yoshdan Xalq deputatlari viloyat, tuman, shahar Kengashlariga deputat bo'lib saylanishi mumkin?
   

A) 18 yoshdan; B) 21 yoshdan;

C) 25 yoshdan; D) 23 yoshdan;

2. 
   Fuqaro M. saylovchilar ro’yxatida o’z familiyasining noto’g’ri yozilganligini bilib qoldi. Saylovchi qaysi organga murojaat qilishi kerak?
   

A) Markaziy saylov komissiyasiga B) Sudga;

C) Uchastka saylov komissiyasiga; D) Okrug saylov komissiyasiga;

3. 
   «Konstitutsiyaviy huquq» va «Davlat huquqi» atamalaridagi o'zaro aloqadorlik nimada?
   
   1. 
      «Konstitutsiyaviy huquq» «Davlat huquqi»ga nisbatan keng tushuncha;
      
   2. 
      «Davlat huquqi» va «Konstitutsiyaviy huquq»qa nisbatan keng tushuncha;
      
   3. 
      Ular bir-biridan butunlay boshqa-boshqa tushunchalar;
      
   4. 
      Shaklan har xil, lekin mazmuni bir xil. Sinonimlar;
      
4. 
   O’zbekiston Respublikasi Oliy Majlis Senati nechta senatordan iborat?
   
   1. 
      150 ta; B) 100 ta;
      
   2. 
      220 ta; D) 84 ta;
      
5. 
   Jamiyatda huquqiy madaniyatni yuksaltirish milliy dasturiga
   ko‘ra, huquqiy madaniyatli inson – bu...
   A. Huquqiy bilimga ega bo‘lgan kishi; huquqiy bilimlarni amaliѐtda
   tadbiqeta oladigan kishi; fuqarolarningqonunchilik tashabbusi;
   B. Huquqiy bilimga ega bo‘lgan kishi; fuqarolarningqonunchilik
   tashabbusi;
   C. Huquqiy bilimga ega bo‘lgan kishi; fuqarolarningqonunchilik
   tashabbusi;
   D. Huquqiy bilimlarni amaliyotda tatbiq eta oladigan kishi;
   fuqarolarningqonunchilik tashabbusi;
   2. Qonunchilik palatasining nechta deputati O‘zbekiston ekologik
   partiyadan saylandi?
   A. 15 ta.
   B. 20 ta.
   C. 25 ta.
   D. 30 ta.
   3. Saylov huquqining demokratik tamoyillari o‘z ichiga nimalarni
   qamrab oladi?
   A. Umumiylik, tenglik, to‘g‘ri-to‘g‘ri, yashirin.
   B. Xususiylik, tengsizlik, noto‘g‘ri.
   C. Adolatli, noto‘g‘ri maxfiylik.
   

D. Oshkora, plyuralizm, ma’muriy.

6. 
   O‘zbekiston Respublikasi Oliy Majlisining Inson huquqlari
   bo‘yicha vakili?
   A. Senat
   B. Qonunchilik palatasi
   C. Ombudsman
   D. O‘zbekiston Respublikasi Oliy Majlisi huzuridagi Nodavlat
   notijorat tashkilotlarini va fuqarolik jamiyatining boshqa
   institutlarini qo‘llab-quvvatlash Jamoat fondi
   
7. 
   O‘zbekistonda ijroiya hokimiyatini amalga oshiruvchi asosiy
   hokimiyat tizimi qaysi organ?
   A. O‘zbekiston Respublikasi Vazirlar Mahkamasi
   B. Oliy Majlis
   C. Sud
   D. YUqori palata
   
8. 
   Demokratiyaning tamoyillarini aniqlang?
   A. Halqning erkin xohish irodasi va hokimiyat tarmoqlarining
   taqsimlanganligi
   B. Fuqarolarning teng huquqli va inson huquqlarining ustivorligi
   C. Hokimiyat organlarining saylab quyilishi va ularining
   saylovchilarga buysunishi hamda tayinlash yo‘li bilan shakllanadigan
   davlat organlarining saylab qo‘yiladigan organlar oldida hisob berishga
   burchliligi,
   D. A va B javoblar to‘g‘ri
   
9. 
   Oliy Majlisi Senati tomonidan tasdiqlangan qonun qancha vaqt
   ichida O‘zbekiston Prezidenti tomonidan imzolanadi?
   A. 2 oy ichida,
   B. 30 kun ichida,
   C. 14 kun ichida,
   D. 45 kun ichida
   
10. 
    O‘zbekistonda Hokimiyatni bo‘linish prinsipi asosida
    hokimiyatni qanday shakllantirilgan va u Konstitutsiyaning nechanchi
    moddasida ko‘rsatilgan?
    A. Qonun chiqaruvchi, Ijro etuvchi va Sud hokimiyatlariga bo‘lingan. (11-
    modda)
    B. Ijro etuvchi va Bosh Vazir. (30-modda)
    C. O‘zbekiston Respublikasi Prezidenti va Sud hokimiyati. (21-modda)
    D. Viloyat va tuman hokimliklariga. (53-modda)
    

II.Topshiriq. 2019 yil yangi «Saylov kodeksi» qabul qilinishi munosabati bilan saylov qonunchiligida bo‘lgan o‘zgarishlarni sanang.

III.Topshiriq. O‘zbekistonda 2019 yil dekabr oyida o‘tkazilgan saylov natijalari asosida shakllantirilgan yangi Parlament tarkibini oldingi parlament tarkibi bilan solishtiring .(nechta deputat, qaysi partiyadan, necha ayol, necha erkak kishi va hokazo )

Foydalaniladigan adabiyotlar ro‘yxati:

1. Karimov I.A. Asarlar to‘plami, 1-23 jildlar. – T.: O‘zbekiston, 1996-2016.

2. Karimov I.A. Yuksak ma’naviyat - engilmas kuch. – T.: Ma’naviyat, 2008.

3. Karimov I.A. Mamlakatimizda demokratik islohotlarni yanada chuqurlashtirish va fuqarolik jamiyatini rivojlantirish konsepsiyasi. – T.: O‘zbekiston, 2010

4. Karimov I.A. O‘zbekiston mustaqillikka erishish ostonasida. – T.: O‘zbekiston, 2011.

6. Karimov I.A. ―Ona yurtimiz baxtu iqboli va buyuk kelajagi yo‘lida xizmat qilish — eng oliy saodatdir. – T.: O‘zbekiston, 2015.

7. Mirziyoyev Sh.M. Erkin va farovon, demokratik O‘zbekiston davlatini birgalikda barpo etamiz. O‘zbekiston Respublikasi Prezidenti lavozimiga kirishish tantanali marosimiga bag‘ishlangan Oliy Majlis palatalarining qo‘shma majlisidagi nutq /SH.M. Mirziyoyev. - Toshkent: ―O‘zbekiston, 2016. -56 b.

8. Mirziyoyev Sh.M. Tanqidiy tahlil, qat’iy tartib-intizom va shaxsiy javobgarlik - har bir rahbar faoliyatining kundalik qoidasi bo‘lishi kerak. Mamlakatimizni 2016 yilda ijtimoiy-iqtisodiy rivojlantirishning asosiy yakunlari va 2017 yilga mo‘ljallangan iqtisodiy dasturning eng muhim ustuvor yo‘nalishlariga bag‘ishlangan Vazirlar Mahkamasining kengaytirilgan majlisidagi ma’ruza, 2017 yil 14 yanvar. - Toshkent: ―O‘zbekiston, 2017.-104 b.

9. Mirziyoyev Sh.M Qonun ustuvorligi va inson manfaatlarini ta’minlash – yurt taraqqiyoti va xalq farovonligining garovi / O‘zbekiston Respublikasining Prezidenti Sh.M .Mirziyoyevning O‘zbekiston Respublikasi Konstitutsiyasi qabul qilinganining 24 yilligiga bag‘ishlangan tantanali marosimdagi ma’ruzasi 07-12-2016.– Toshkent: ―O‘zbekiston, 2017. – 48 b.

10. Mirziyoyev Sh.M Buyuk kelajagimizni mard va olijanob xalqimiz bilan birga quramiz. - Toshkent: ―O‘zbekiston‖, 2017.-491 b.

11.O‘zbekiston Respublikasi Prezidenti SHavkat Mirziyoevning Oliy Majlisga Murojaatnomasi // Xalq so‘zi, 2017 yil 23 dekabr.

12. O‘zbekiston Prezidenti SHavkat Mirziyoevning Birlashgan Millatlar Tashkiloti Bosh Assambleyasining 72-sessiyasidagi nutqi (Nyu-York shahri, 2017 yil 19 sentyabr). (“Xalq so‘zi”, 2017 yil 20 sentyabr, № 189(6883).

Normativ-huquqiy hujjatlar:

1. O‘zbekiston Respublikasining Konstitutsiyasi. – T.: O‘zbekiston, 2017.

2. O‘zbekiston Respublikasining Ijtimoiy sheriklik to‘g‘risidagi Qonuni, 2014 yil 28 dekabr.

3. O‘zbekiston Respublikasining Elektron hukumat to‘g‘risidagi Qonuni, 2015 yil 9 dekabr.

4. O‘zbekiston Respublikasi Prezidentining 2017 yil 7 fevraldagi O‘zbekiston Respublikasini yanada rivojlantirish bo‘yicha Harakatlar strategiyasi to‘g‘risidagi Farmoni //Xalq so‘zi, 2017, 8 fevral.

5. O‘zbekiston Respublikasining 2017 yil 3 yanvardagi Korrupsiyaga qarshi kurashish to‘g‘risidagi Qonuni. /O‘zbekiston Respublikasi Qonun hujjatlari to‘plami, №1. 2017.

6. O‘zbekiston Respublikasi Prezidentining 2017 yil 3 fevraldagi Mahalla institutini yanada takomillashtirish chora-tadbirlari to‘g‘risidagi Farmoni. /O‘zbekiston Respublikasi Qonun hujjatlari to‘plami, №6. 2017.

Asosiy adabiyotlar:

1. Sharifxo‘jaev M. O‘zbekistonda ochiq fuqarolik jamiyatining shakllanishi. –T.: Sharq, 2003.

2. Qirg‘izboev M. Fuqarolik jamiyati: genezisi, shakllanishi va rivojlanishi. – T.: O‘zbekiston, 2010.

3. Jalilov A boshqalar. Fuqarolik jamiyati asoslari. – T.: Baktria press, 2015.

4. Fuqarolik jamiyati. Darslik loyihasi– T.: 2016. Ziyonet.uz. Mualliflar jamoasi.

5. O‘tamurodov A. va boshqalar. Fuqarolik jamiyati fanidan tushuncha va atamalar lug‘ati. Lotin yozuvida. T.: Turon-zamin-ziyo. 2017. 23 b.t.