Mavzu: sifat so’z turkumi reja: Kirish Sifat so’z turkumining tarixiy taraqqiyoti


-vash. O’xshatish ma'nosidagi sifat yasaydi:... parivash


Download 98 Kb.
bet6/16
Sana02.01.2022
Hajmi98 Kb.
#184753
1   2   3   4   5   6   7   8   9   ...   16
Bog'liq
SIFAT SO’Z TURKUMI

-vash. O’xshatish ma'nosidagi sifat yasaydi:... parivash... (Nav.MQ,), ... maxvash saqiy... (Nav.MQ).

-var. O’xshatish ma'nosidagi sifat yasaydi: buzurgvar,



umidvar. ... durri shahvar yzylyp yerge tushti (Nav.MQ,.).

Bu affikslardan tashqari, -in,-fam,-aniy sifat yasovchi affikslari ham qo’llangan. Fe'ldan sifat yasovchi affikslar. Fe'ldan sifat yasovchi affikslar miqdori ko’p emas. Ulardan faqat birgina affiks sermahsul bo’lib, qolgqnlari kammahsul affikslardir. Ular quyidagilar:

-g\g’,-q\k(i'g’\ig,-i'q\'ik,-ug\yg’,-yq\yk). Affiks variantlarining ko’'pligi singarmonizm qonuni amalda bo’lganligidan dalolat beradi. Biroq, yumshoqlik-qattiqlik va lab garmoniyasi qoidasining bir qadar buzilishi kuzatiladi, jarangli va jarangsiz undoshli variantlar ishlatilishida muayyan qonuniyat va fonetik sharoitni belgilash qiyin, chunki ayrim manbalarda asosan jarangsiz undoshli variantlari ishlatilsa, ularning ko’pchiligida (hatto bir so’z doirasida ham) har ikkala varianti baravar qo’llanaveradi, lekin jarangsiz unldoshli variantlarning qo’llanish doirasi kengroqdir.

Fe'ldan sifat yasashda eng sermahsul bo’lgan bu affiks yordamida yasalgan sifatlarda o’zakdan anglashilgan ma'no bilan bog’liq belgi-xususiyatga egalik tushunchasi ifodalanadi: Demasun qorqaq (SHN). Bu rud quruq ruddur, munda hargiz suv bolmas (BN).




Download 98 Kb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   2   3   4   5   6   7   8   9   ...   16




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©fayllar.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling