Frantsuz filosofi M.Fukoning siyosatshunoslik konsepsiyasi yaxshi ma’lum bo’lib, uning aytishicha siyosat hozirgi zamon kishisini har taraflama qurshab olgan, yashirin va oshkora ravishda ijtimoiy hayotning barcha sohalariga so’ralmagan holda kirib kelmoqda. Hozirgi zamon ommaviy axborot vositalari siyosiy jarayonni nihoyatda faollashtirib reklamaga o’xshash hamma yerda hoziru manzur. Shuning uchun siyosatshunoslik predmetini turlicha izohlash mumkin: Siyosatshunoslik fanlararo fan bo’lib siyosat sosiologiyasi, siyosiy falsafa, siyosiy madaniyatshunoslik, siyosiy etika bo’lishi kerak, degan g’oyani rossiyalik politolog ilgari surgan bo’lsa, unga muqobil ravishda amerikalik olim G.Bekker quyidagicha yondashadi. G.Bekker qarashlariga binoan siyosiy hokimiyat sohasi tor doirasida taqsimlashga asoslangan – faqat davlat munosabatlari doirasida chegaralangan bo’lib, boshqa sohalarga – iqtisodiyotga, madaniyat va fuqarolik jamiyatiga aralashmasligi kerak. Shuning uchun bu fan siyosiy hokimiyatining aynan o’ziga tegishli tor sohasini o’rganishi kerak.
Ammo ko’pchilik hozirgi politologlar siyosatshunoslik fani predmetini aniqlashga bo’lgan tor va keng yondashuvdagi chegaradan chetga chiqib harakat qiladilar. Hozir turli siyosiy fanlarni o’z predmeti doirasida farqlash qabul qilingan. Misol uchun K.S.Gadjiev va I.S.Panarin Siyosat sosiologiyasi fuqarolik jamiyatidagi odamlarning o’zaro munosabatlarini o’rgansa, Siyosatshunoslik – ularning davlat doirasidagi munosabatlarini ya’ni hokimiyat hususidagi masalani o’rganadi, - deydi.
Siyosatshunoslikning o’rganish markazida quyidagilar turadi:
Siyosiy hokimyatni tashkil etish, unga amal qilish shakli va uslublari.
Mavjud siyosiy tizimlar, siyosiy hayot, siyosiy ong, siyosiy sub’ektlarning manfaatlari va xatta-harakatlarini, shuningdek, g’oyaviy-siyosiy ta’limotlar va nazariyalarni o’rganish.
Siyosatshunoslik ilmiy va o’quv fani sifatida quyidagilarni tadqiq etadi va o’rganadi:
Birinchidan, u siyosiy tafakkur tarixi; siyosiy tizim, jarayonlar, siyosiy ong va madaniyat, xalqaro keng qamrovli siyosiy muammolarni tadqiq etadi.
Ikiinchidan, muhim amaliy tadqiqot ishlarini olib boradi.
Uchinchidan, jamiyatning siyosiy sohasi, uning rivojlanish qonuniyatlari haqida tushuncha beradi.
To’rtinchidan, hozirgi davr siyosiy institutlari, ularning o’rnatilishi va amal qilinishi, demokratik jamiyatdagi fuqarolarning huquq va erkinliklari, burchlari, ularda siyosiy jarayonlarning o’zgarish sur’atlari, turlari, shakllari, uning sub’ekti haqida bilimlar tizimini beradi.
Beshinchidan, talabalarda siyosiy madaniyatni, ijtimoiy-siyosiy voqelikni tahlil etishda hozirgi zamon siyosiy tafakkur tamoyillarini qo’llash mahoratini shakllantirishga yordam beradi.
Do'stlaringiz bilan baham: |