To'liq oilaviy tuzilmalarni joylashtirish
O'qituvchilar qo'llab-quvvatlashi mumkin bo'lgan ba'zi maxsus taktikalar quyida keltirilgan:
• Harakatlarni tashkil qilishda ularni oilaviy sharoitlarga mos keladigan darajada muvofiqlashtirish. Maktabdagi topshiriqlar va sinfdan tashqari ishlar ba'zida bir yoki bir nechta oila a'zolarini ham qamrab oladi. Bir oz ijodkorlik usuli bilan o'qituvchilar turli xil oilalarga samarali ta`sir ko`rsatishi mumkin. Masalan, Xotin-qizlar bayramida Gullola o`z tuqqan onasiga bag`ishlab she`r yozganini ko`rgan o`qituvchisi Gullolaga o`gay onasi uchun ham she`r yozishni taklif qildi va unga yetarlicha vaqt ajratdi.
• Onalar, otalar, buvilar, bobolar hamda boshqa oila boshliqlarini maktabga taklif qiling. Bolalar to`liq oilalarda yashaganda mutaxassislar ko'pincha bolalar haqida faqat onalarga murojaat qilishadi. O'qituvchilar onalar va otalar bilan muloqotni tenglashtirishga harakat qilishlari mumkin. Shunday qilib, ular onalar va otalar bolalar hayotida o'ynaydigan juda muhim rollarni tasdiqlashlari mumkin. Shuningdek, boshqa oila boshliqlari, masalan, vasiy bo'lib xizmat qiladigan buvilar va bobolar borligini ham tan olish kerak. Mumkin bo'lgan taqdirda oila a'zolari maktabning ochiq eshiklari, spektakllari va konsertlarida ishtirok etishlari mumkin.
• Bolalar oilada katta o'zgarishlarga duch kelganda ularni qo'llab-quvvatlang. Ko'p voqealar, shu jumladan, ajrashish, qayta turmush qurish, oila a'zosining o'limi yoki bir homiylik ostidagi oiladan boshqasiga ko'chib o'tish, bolaning oilaviy hayotini tubdan o'zgartirishi mumkin. Oilaviy o'tishga moslashish vaqt talab etadi va amaliyotchilar uzoq muddatli qo'llab-quvvatlashga tayyor bo'lishlari kerak. O'qituvchilar va maslahatchilar bolalarga o'zlarining his-tuyg'ularini aniqlash va ifoda etishda, ular tashlab ketilmasligini va ota-onalarining ajrashishiga sabab bo'lmaganligini anglashlarida, oilada sodir bo'ladigan hodisalarning mohiyatini tushunishlarida yaqindan yordam berishlari shart.
• Bolalarga nima demoqchi bo'lganlarini aytishiga imkon bering. Bolalar ko'pincha oilaviy masalalarni sir saqlashni afzal ko'radi. Shuning uchun kattalar bolalarning shaxsiy oilaviy hayotlariga o'ta qiziquvchan bo'lmasliklari ralab etiladi. Farzandlar oilaviy muammolarni ko'targanda, siz ularga muammolarni hal qilish va shaxsiy hayotini himoya qilish imkoniyatlarini ko'rib chiqishda yordam bering.
• Mehribonlik uylarida yashayotgan o'quvchilarga qo'lingizni cho'zing. Mehribonlik uyidagi bolalar chuqur ilmiy va ijtimoiy ehtiyojlarga ega bo'lib, ba'zida hatto tajribali mutaxassislarni xafa qiladigan xatti-harakatlar qilishi mumkin. Shunga qaramay, homiylik ostidagi bolalar deyarli har doim kattalar aniq va izchil umidlarni bildirganda kelajakka bo`lgan ishoncho ortadi.
3.3. Oiladagi psixologik muhit va bola tarbiyasi
Oilaviy munosabatlar bolalar rivojlanadigan ko'nikma va xulq-atvorga ta'sir qiladi. Darhaqiqat, oiladagi psixologik muhit bolalar rivojlanishida namoyon bo`ladi. Ushbu mavzuda biz oilalardagi xavf omillarini o'rganamiz va oilalar bilan samarali munosabatlarni o'rnatish bo'yicha takliflar beramiz.
Do'stlaringiz bilan baham: |
