Mavzu: Sohaviy terminlar masalasi

Qo’shma so’zlar

So’z yasovchi affikslar yordamida

Metaforik ko’chim

Morfologik

Sintaktik


Semantik

Terminologiya fani ham ko‘p tarmoqli fanlar qatoriga kiradi. Uning aniq til faktlariga ko‘ra bir necha turi mavjud:

1. Amaliy terminologiya - terminologiyaning lingvistik masalalarini amaliy yo‘l bilan o‘rganuvchi sohasi.
2. Nazariy terminologiya - terminologiyaga doir asosiy qarashlar, g‘oyalar, nazariyalar haqidagi tizimdir. Unda termin haqidagi asosiy tushuncha va tamoyillar, qarashlar umumlashtiriladi. Terminning asosiy muammolari va dolzarb masalalari haqidagi yangi nazariyalar olg‘a suriladi.
3. Xususiy terminologiya - terminologiya har bir konkret soha (fizika, kimyo, biznes va boshqalar)ning terminlar sistemasi, lug‘at sostavi va ularning taraqqiyot yo‘llari hamda bu sohaning boshqa soha terminlariga munosabatini o‘rganadi va shu asosda konkret sohaning ilmiy terminologiyasini yaratishga intiladi.
4. Umumiy terminologiya - ma’lum bir soha emas, balki umuman terminologiya qonunlari, paydo bo‘lishi, terminning jamiyatdagi o‘rni va vazifasi kabi masalalarni tadqiq etadi. Shuningdek, bu fanda konkret soha terminlarini, boshqa soha terminlari bilan aloqadorligini o‘rganish natijasida aniqlangan lingvistik faktlar umumiylashtirilib, muhim ilmiy-nazariy xulosalar chiqariladi.
5. Tipologik terminologiya - aniq bir terminlarning qurilishidagi xususiyatlar o‘rganilib, umumiy, universal terminologiya qonuniyatlariga qiyoslanadi. Bunda barcha terminlar, ularning kelib chiqishidan qat’iy nazar o‘rganilaveradi.
6. Qiyosiy terminologiya – turli tillar terminlarining umumiy va o‘ziga xos xususiyatlari qiyosiy tarzda o‘rganiladi.
7. Semasiologik terminologiya – maxsus leksemalarning ma’nolari (semantikasi), semantik hodisalar – omonim, sinonim, antonim va boshqalarning ifodalanishi, muammolari o‘rganiladi.