ot bilan ravishdosh: daryo kechgali
Bunday so`z birikmalar material jihatidan quyidagicha tuziladi
harakat nomi bilan fe’l: o`qishga bormoq
ravishdosh bilan fe’l : kulib gapirmoq, ko`rgani kelmoq
Ravishli so`z birikmalari
Bunday so`z birikmalarida hokim bo`lak vazifasida ravish turkumidagi so`zlar keladi. Masalan:
O’tloqda bedana ko`p, dangasada bahona ko`p. (Maqol)
Modal so`zli so`z birikmasi
Bu tipdagi birikmalarni hokim komponenti o`rnida modal so`zlar keladi:
O`zingda yo`q olamda yo`q.
Til faktlari shuni ko`rsatadiki, ravish va sifat turkumiga kiruvchi so`zlarning boshqaruvchilik xususiyati ot va fe’l boshqaruvchiligiga nisbatan passiv bo`lib, nutqda kamroq qo`llanadi.
. BIRIKMALAR TOBE KOMPONENTINING SINTAKTIK TABIATIGA KO`RA QUYIDAGICHA GRUPPALANADI:
Holli so`z birikmalari
Izohlovchili so`z birikmasi
Aniqlovchili so`z birikmalari
To`ldiruvchili so`z birikmalari
To`ldiruvchili so`z birikmalari:
Oyni etak bilan yopib bo`lmas.
Aql-aqldan quvvat oladi. (maqol)
Aniqlovchili so`z birikmalari:
Toza qalbda dog` bo`lmas. Ahmoqning katta kichigi bo`lmaydi. (maqol)
Direktor Saidvaliev praktikant – talabalar bilan suhbat o`tkazadi.
YAqinda shoir Hamza xotirasiga bag`ishlangan adabiy kecha o`tkazildi.
Holli so`z birikmalari:
Oz so`zla, ko`p tingla (maqol)
. SO`Z BIRIKMALARINING TUZILISHIGA KO`RA TURLARI.
Murakkab so`z birikmasida so`zlarning birortasi yoki har ikkilasi ham kengayadi: shirin so`zli yigit, oq ko`ylakli qiz, bir yoz ellik so`mlik mato, ikki kilogramli tosh, O`zbekiston qishloq xo`jaligi ilg`orlarining yig`ilishi kabilar
So`z birikmasi tarkibi jihatidan oddiy (sodda) va murakkab bo`ladi: oddiy so`z birikmasi faqat ikki mustaqil so`zdan tashkil topadi:
Do'stlaringiz bilan baham: |
