Mavzu: So`z turkumlarining leksik va gramatik ma`nosi ustida ishlash o`quvchilarda asosiy sintaktiv tushunchalarni shakillantirishning shart –sharoitlari o`quv so`z birikmasi va gap ustida ishlash. Reja

SO'Z TURKUMLARI.


So'z ma'nolaridagi mavjud bu xususiyatlar ulami turkumlarga ajratishdagi asosiy belgidir. Turkumlarga ajratishdagi ikkinchi va uchinchi xususiyat so'zning shu ma'no tomoniga bog'liq ravishda yuzaga keladi.So'z turkumlarini ajratishda morfologik belgi ham So'z ma'nolaridagi mavjud bu xususiyatlar ulami turkumlarga ajratishdagi asosiy belgidir. Turkumlarga ajratishdagi ikkinchi va uchinchi xususiyat so'zning shu ma'no tomoniga bog'liq ravishda yuzaga keladi.So'z turkumlarini ajratishda morfologik belgi ham muhimdir. Bu xususiyat muayyan so'z turkumlarida maxsus qo'shimchalar tizimi mavjudligini, ularni asosan shu turkumga xoslanganini ko'rsatadi.
Til tizimida so‘zlarni turkumlarga ajratish
So‘zlarning leksik-grammatik ma’nosi deganda ularning anglatadigan ma’nolari emas, balki shu so‘zlarga xos bo‘lgan umumiy ma’no-narsa yoki hodisa ma’nosi nazarda tutiladi. Narsa yoki hodisa nomini anglatuvchi so‘zlar ot deb nom olgan so‘z turkumiga kiradi. So‘zning grammatik yoki... So‘zlarning leksik-grammatik ma’nosi deganda ularning anglatadigan ma’nolari emas, balki shu so‘zlarga xos bo‘lgan umumiy ma’no-narsa yoki hodisa ma’nosi nazarda tutiladi. Narsa yoki hodisa nomini anglatuvchi so‘zlar ot deb nom olgan so‘z turkumiga kiradi. So‘zning grammatik yoki morfologik xususiyati deganda, u yoki bu so‘zga xos bo‘lgan grammatik kategoriyalar, forma yasovchi, so‘z o‘zgartuvchi affiksal morfemalar tushuniladi.


Ot so`z turkumi haqida

.Ot – bu so’z turkumi bo`lib shaxs yoki predmetning gramatik ma’nosini anglatadi.Predmetning gramatik ma’nosi – bu barcha otlarga, u yoki bu qanday xususiy va muayyan leksik ma’noga ega ekanligidan qat’iy nazar,xos bo`lgan umumiy belgi.Ot – bu so’z turkumi bo`lib shaxs yoki predmetning gramatik ma’nosini anglatadi.Predmetning gramatik ma’nosi – bu barcha otlarga, u yoki bu qanday xususiy va muayyan leksik ma’noga ega ekanligidan qat’iy nazar,xos bo`lgan umumiy belgi1. Otlarda predmetning umumiy gramatik ma’nosi mavjudligi barcha otlar grammatik xossalari va hulq-atvor xususiyatlarining umumiyligini belgilaydi.Predmetning umumiy ma’nosini bildiruvchi otlar taxminan bir hil morfologik belgilarga ega bo`ladi,ya’ni taxminan bir xil shakilda , so`z yasalish xususiyatiga , shuningdek o`xshash sintaksik xossalarga ega,gapda o`xshash holda keladi1. Otning maqsadi va vazifalari Ot odatda ega va to`ldiruvchi vazifasida keladi.