Mavzu: Statika. Statika aksiomalari. Erkli va erksiz jismlar. Bog'lanish reaksiyalari Oars

: l
f_I

Q

_t1 'f

f

Ko'ndalang 0 kuchni aniqlash uchun kesimlar metodini tadbiq etamiz.

Ko'ndalang kesimning barcha nuqtalarida taqsimlangan kuchlar ta'sir qiladi. unmg teng ta'sir etuvchisini brus qoldirgan qismining muvozanat shartlaridan aniqlaymiz. ()=F;

Siljishda brusning ko'ndalang kesimida faqat unnma

kuchlanishlarr:Y=0; f ·O=0;paydo bo'ladi. Bu kuchlanishlar kesim bo'ylab bir tekis taqsimlangan deb taxmin qilinadi va ular quyidagi formula yordamida xisoblanadi.

Q

!==-·

A'

b) Konstruktsiya detalining mustaxkamlik sharti shundan iboratki, unda vujudga keladigan eng katta kuchlanish ruxsat etilgan qiymatdan ortiq bo'lmasligi kerak.

Q

T = _{$ [} t];

A
Bu formula yordamida loyixalash va tekshirish xisoblari bajariladi hamda ruxsat etilgan nagruzka qiymati aniqlanadi.

Materialni yemirilishga yetkazilgan siljish deformatsiyasi kesilish yoki siljish deb ataladi.

Kesilishda ruxsat etilgan kuchlanish plastik materiallar uchun o'yuvchanlik chegarasiga bog'liq holda tanlanadi.

l = 25

j

formatsiyasi V burchak bilan xarakterlanadi va siljish burchagi yoki nisbiy siljish (chunki bu parametr siljish sodir bo'layotgan N oraliqqa bog'liq emas) deb ataladi. Qo'zg'aluvchi qirraning qo'zg'almas qirraga nisbatan siljish kattaligi absolyut siljish deb ataladi.

Nisbiy siljish V radianlarda ifodalanadi.

Siljishda sodir bo'ladigan kuchlanish va deformatsiyalar siljishda Guk qonuni deb ataladigan qonuniyat bilan o'zaro bsg'langan.

Siljishda Guk qonuni ma'lum yuklanish chegarasidagina kuchga ega bo'lib, bunday ta'riflanadi: urinma kuyalanish nisbiy siljishga to'g'ri

proportsionaldir. _t

Guk qonunining matematik ko'rinishini quyidagicha yozish mumkin:

Proportsionallik koeffitsienti 0 siljishda materialning bikrligini (ya'ni

elastik deformatsiyalarga qarshilik ko'rsatish qobiliyatiii) xarakterlaydi va siljish moduli yoki ikkinchi tur elastiklik moduli deb ataladi.

Elastiklik moduli va kuchlanish bir xil birliklarda ifodalanadi:

l O] =!-cl/hi= Pa.

Masala: Qalinligi 5-10 mm po'lat listdan diametri 30 mm bo'lgan doiraviy teshik ochish uchun talab etiladigan G' kuch aniqlansin; list materiali uchun urinma kuchlanish t-360 Mpa.ga yetgando kesiladi. Puanson uchun material tanlansin.

_F - !<.

Echish: '' ' ⁴¹'>' '•t AKc:,,;

(] =

A

n:d2

A

4

cr, =

338 .1

7Q i.1O 6 -
47,8 1
f"lo :::: 478

MPo. Mustaxkamlik chegarasi O 1500 Mpa bo'lgan XI 2 markali po'lat olinadi.