Mavzu: Suhbat turlari va uning mazmuni mundarija kirish. I-bob. Ta‘lim muassasalarida suhbat turlaridagi o’ziga xoslik va bolalar tarbiyasida tutgan o’rni

Tadqiqotning obyekti suhbat turlari va ularning mazmuni.

Tadqiqotning predmeti obyekti suhbat turlari va ularning

materiallardan foydalanishni takomillashtirish yo‘llar.

I-bob. Ta‘lim muassasalarida suhbat turlaridagi o’ziga xoslik va bolalar tarbiyasida tutgan o’rni.

1.1. Suhbat turlari va suhbatga tarbiyachining tayyorlanishi va o’tkazishi.

Suhbat - ta’limning dialogik metodi bo‘lib,

savol-javob o‘tkazish, o‘z nuqtayi nazarini ifodalashni talab etadi.

Suhbat bolalar narsa-hodisalar, voqealar to‘g‘risida ayrim bilim va

tajribalarga ega bo‘lgan holatda o‘tkaziladi. Suhbat jarayonida bo-

lalaming mavjud bilimlari aniqlashadi, boyiydi, tizimlashtiriladi.

Suhbatda ishtirok etish bolalar uchun foydali qator ko‘nikma va ma-

lakalami paydo ciladi: bir-birini tinglash, aytilganlarini to‘ldirish,

ulami takrorlanuslik, bildirilgan fikrlami samimiy baholash va

boshqalar. Suhbat fikming aniq yo‘nalganligini, diqqatni va o‘z

xulq-atvorini boshqara olishni talab etadi. U mantiqiy fikr yuritish,

aniq fikr bildirish, xulosa qilishga o‘rgatadi. Suhbat orqali tarbiya­

chi bolalarda his-tuyg‘ulami tarbiyalaydi, fikr yuritilayotgan voqea hodisaga munosabatni tarkib toptiradi.

Mazmuniga ko‘ra ikki turdagi suhbat farqlanadi: axloqiy mav

zudagi va bilishga doir. Axloqiy mavzudagi suhbatlar faqat katta

maktabgacha yoshdagi bolalar bilan o‘tkaziladi, bilishga doir suhbat-

lami esa o‘rta guruhdanoq boshlab o‘tkazish mumkin.

Axloqiy mavzudagi suhbatlar bolalarda axloqiy his-tuyg‘uni tar­

biyalash, axloqiy tasawur, mulohaza va bahoni shakllantirish maqsa-

dini ko‘zda tutadi. Turli mavzularda axloqiy suhbatlami o‘tkazish

mumkin: «Xushmuomalalik haqida», «Do‘stlik va o‘rtoqlik haqida»,

«Salomlashish odobi», «Ovqatlanish qoidalari» va boshqalar. Axloqiy

mavzudagi suhbatlar badiiy asarlar o‘qish, ко‘rgazmali material lami

ko‘rsatish, film namoyish etish bilan uyg‘unlikda amal

Bilishga doir suhbatlar mavzusi maktabgacha ta’lim dasturlarida

aniqlab berilgan. Shuningdek, bunday suhbatlar kundalik turmush

voqealari, atrof-muhit va kattalar mehnati bilan ham chambarchas

bog‘liqlikda o‘tkaziladi. Начало формы

DIALOG (yun. dialogos — suhbat) — nutq turi; ikki yoki undan ortiq shaxsning bir-biriga qaratilgan nutqi. Dramada xarakterlar va voqealar rivojini ifodalashning asosiy vositasi; nasrda (baʼzan nazmda) badiiy ifoda usuli. Mas, Alisher Navoiy «Farhod va Shirin» dostonida Xisrav bilan Farhod toʻqnashuvini Dialog vositasida taʼsirli qilib tasvirlaydi. Dialog mustaqil publitsistik va falsafiy janr hamdir (Platon D. i, Lukianning hajviy Dialog lari va b.).