Mavzu. Tizimni modellashtirish asoslari Reja

Har qanday modelning xossalari:

• 
   bir maqsadga qaratilgan;
  
• 
   soʻnggi natijaga ega;
  
• 
   soddalashtirilgan;
  
• 
   taxminiy;
  
• 
   oʻxshash (adekvat);
  
• 
   koʻrgazmali;
  
• 
   foydalanish imkoniyatiga ega;
  
• 
   axborotga ega, axborotni saqlaydi;
  
• 
   toʻliq;
  
• 
   barqaror;
  
• 
   bir butun;
  
• 
   yopiq;
  
• 
   adaptiv;
  
• 
   boshqarish mumkin;
  
• 
   evolyutsionlikka ega.
  

Imitatsion modellar

“Modeling” – umuman modellashtirish, har qanday tabiatli modellarni yaratish jarayoni boʻlib, simulyatsiya atamasi “simulation” – imitatsion modellashtirish, hisoblash eksperimenti bilan bogʻliq tushunchadir.
Bu XX asrning oʻrtalarida murakkab texnik tizimlarning paydo boʻlishi bilan paydo boʻlgan.
Hozirgi vaqtda imitatsiya, simulyatsiya predmeti birinchi navbatda makroiqtisodiyot, geosiyosat, ekologiya, avtomatlashtirilgan boshqaruv tizimlarini yaratishda va boshqalardagi murakkab tizimlarni oʻrganadigan tizim tahlili bilan bogʻliq.
Oldingi mavzularda yoritilgan murakkab tizimlarning oʻziga xosliklari:

• 
  O’zaro munosabat qonunlarining murakkabligi va xilma-xilligi
  
• 
  Qonunlarning ehtimollik tabiati
  
• 
  Inson faktori
  

«Imitasion modellashtirish eksperimental va amaliy tadbiqiy metodologiya boʻlib, quyidagi maqsadlarga ega: tizim hatti-harakatlarini tavsiflash; bu kuzatilgan hatti-harakatlarni asoslaydigan nazariya va gipotezalarni qurish; bu nazariyalarni boʻlajak holatini tavsiflash va berilgan tizim faoliyat koʻrsatishini ta’minlovchi turli strategiyalarni baholash uchun qoʻllashdir [R. Shennon, «Tizimlarni imitatsion modellashtirish»].
Imitatsion modellashtirishni kompyuterli modellashtirishning yoʻnalishlaridan biri — murakkab tizimlarni kompyuterda tadqiq qilishning kompleks metodi deb qabul qilish mumkin, u oʻz tizim faoliyatidagi qonuniyatlarni aniqlash va (yoki) boshqaruvchi va loyihaviy qarorlar qabul qilish maqsadida tizimlarning strukturali va holatli matematik modellari qurish, hisoblash eksperimentlarining ma’lum dasturlarini bajarish va natijalarni qayta ishlash va interpretasiyalash dan iborat.