Mavzu: Tromboz,Emboliya va dvs – Sindromi

DVS-sindromi.

REJA: 1.Trombositlarning Fiziologik xossalari. 2. DVS-sindromi va DVSning Etiologiyasi,Patogenezi va Kilinik manzarasi. 3. Trombogenez

Trombositlarning asosiy fiziologik xossalari quyidagilardir: 1.Ular Adgeziya va Agregasiyaga qodir. 2.Sorbsion tashuvchanlik funksiyasini ado etadi. 3.Yuzasiga plazmadagi qonni ivituvchi omillarni adsorbsiyalab olib,kerakli joyga tashib beradi. 4.Angiotrofik funksiyani (kapillyarlar o’tkazuvchanligini kamaytirish,tomirlar devori endoteliysiga taqalish vazifasini)bajaradi. 5.Gemostatik funksiani ado etadi.

Trombozga sabab bo’ladi: 1.Trombin va tromboplastinni ko’payishi. 2Antikoagulantlarning kamayishi. 3.Qon oqimining sekinlashuvi. Trombogenez shartli ravishda 2 ta fazasi tafovut etiladi: 1.Xujayra ichi fazasi: adgeziya agregatsiya trombositlar agglutinatsiyasi. 2.Qon ivishini zardobdagi fazasi:koagulatsiya Tromboz patogenezida omillar: 1.Endoteliyni zararlanishi. 2.Qon oqimining sekinlashishi. 3.Qonni uyurmasimon xarakat qilishi. 4.Qon giperkaogulyatsiyasi(qon ivuchanligi= kuchayishi).

Qon oqimi= sekinlashuvi(staz)va qon= uyurmasimon b-b xarakatlanishi 5 xil: 1.Trombosit/= plazma zonasiga o’tishiga olib keladi,bu narsa trombosit/= endoteliosit/ b-n to’qnashuvi u-n sharoit yaratadi. 2.Qon ivishida qatnashadi/ faol omil/i= subkritik konsentrasiyasigacha erib ketishiga to’sqinlik qiladi. 3.Qon ivishida qatnashadi= omil/ ingibitor/= oqib kelishini susaytiradi.

4.Qon oqimi sekinlashganda ham,tromboz zonasida ham trombosit/ agregatsiyalanib,fibrin xosil bulishiga qulaylik yaratadi. 5.Endoteliy zararlanishiga yo’l ochadi va fibrin bilan trombosit/ xolatini o’zgartiradi,

Trombogenezning 5 ta bosqichini ajratish mumkin: I.Tomir devorining zararlanib,gemostaz sistemasining o’sha joyda faollashib qolishiga olib keladi. II.T.d.z.joyiga trombositlar kelib yopishishi(Adgeziya)deyiladi. III.T.d.z.joyda trombositlar tuplanib,g’uj bo’lib borishi. IV.Fibrinogenni fibringa aylantiruvchi trombin xosil bo’lishi. V.Tromb retraksiyasi

Tuzilishiga ko’ra 4 xil bo’ladi: I.Oq. II.Qizil. III.Aralash. IV.Gialinli. Arterial tromblar-endoteliy zararlangan joyda,qon uyurmasimon xarakat qiladigan sharoitlarda,tomirlar Bifurkasiyasi va tarmoqlarga ajralgan soxalarda xosil bo’la boshlaydi. Flebotromblar deb-ham ataladigan venoz tromblar tabiatan okklyuzion bo’ladi va venalarning yo’llarini ko’pincha ancha joyigacha bekitib quyishiga aytiladi.

Tromboz= klinik ahamiyati: 1.Arteriya va vena/ yo’li= butunlay bekilib qolishiga. 2.Tromboemboliyaga bog’liqdir. Venalar trombozi-kalloteral/ paydo bo’lishi bilan kompensaziyalanib boradi.Chuqur vena/= eng jiddiy asorati o’pka arteriyasi va shox/ida tromboemboliya paydo bo’lishidir,bu-odam= to’sat+ o’lib qolishiga yoki miokard infarkti boshlanishiga olib keladi.

Arterial trombozi-quidagilarga ham sabab bo’lishi mumkin; 1.Tromboemboliya boshlanishiga. 2.Yurak toj arterialari obturasiyasida miokard infarktiga. 3.Miya tomirlari bekilib qolganida ishemik insultga(miya= oq yumshashiga). 4.Son arteriyasi trombozida oyoq gangrenasiga.

DVS-sindromi(Koagulyapatiya, Тrombogemorragik sindrom) Mikrosirkulyator o’zan trombozi yoki qonning ko’plab tomirlar ichida ivib qolish sindromi mikrosirkulyator o’zanda bir talay mayda-mayda tromblar paydo bo’lishi, gemorragik diatez boshlanishi va odamning qon ketib turishiga moyil bo’lib qolishi bilan tariflanadigan patologik jarayondir.

Etiologiyasi va patogenezi. Bu sindrom turli kasalliklar va patologik jarayon/i= asoratidir.5-xil: 1. Homiladorlik asoratlari 2. Infeksiyalar 3. O’smalar 4. To’qimalarning ko’plab zararlanishi 5. Har xil jarayonlar:to’g’ri kelmaydigan qon quyish

Tromboz boshlanishi qanday mexanizmlarga bog’liq bo’lsa, DVS-sindromi ham asosan huddi shunday mexanizmlarga bog’liqdir, hususan bularga sabab bo’ladi: 1. Aylanib turgan qonga to’qima omili ajralib chiqishi(qon ivishinig tashqi mexanizmi). 2. Ichki mexanizmninig faollashuvi 3. Qon oqimini sekinlashib qolishi va staz 4. Qonni ivituvchi faol omillar hosil bo’lishida kamchilik borligi 5. Fibrinoliz yetishmovchiligi

U turli kasalliklar patologik jarayonlarining asoratidir. Klinik manzarasi – o’tkir, yarim o’tkir va surunkali DVS sindromi tafovut qilinadi.

ЭЪТИБОРИНГИЗ УЧУН РАХМАТ!