Mavzu: XIX-XX asrlarda Oʻrta Osiyoda Arxiografik materiallarning tadqiq qilinishi

MIRZO ULUGʻBEK NOMIDAGI
OʻZBEKISTON MILLIY UNIVERSITETI


TARIX FAKULTETI
ARXIVSHUNOSLIK YOʻNALIShI

Mavzu: XIX-XX asrlarda Oʻrta Osiyoda Arxiografik

materiallarning tadqiq qilinishi

Arxeografiya fanidan
Mustaqil ish
Bajardi: CH.Ermatov

Qabul qildi: U.Musoev

Toshkent-2023


Reja

	Kirish . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .	3
1	XIX-asrda Sharqshunoslar tomonidan O‘rta Osiyo tarixiga oid hujjatlarning nashr qilinishi . . . . . . .	4-5
2	XX asrda O’rta Osiyoda olib borilgan Arxeografik tadqiqotlar.... .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. ..	6-7
3	O’rta Osiyo tarixini o’rganishda sharqshunoslik intitutining ahamiyati. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .	8-9
4	Sharqshunoslik institutida saqlanayotgan hujjatlar. . . . .	10-13
O’rta Osiyo tarixini o’rganiShda SharqShunoslik intitutining axamiyati. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 11-13	Xulosa . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Foydalanilgan adaboyotlar. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .	14 15
O’rta Osiyo tarixini o’rganiShda SharqShunoslik intitutining axamiyati. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 11-13

Kirish
Arxiv manbalari qadimgi zamonlardan beri turli sohalarning rivojlanishida muhim ahamiyat kasb etib kelgan. Ularning asosida iqtisodiy masalalarni yechish, ijtimoiy muammolarni hal qilish, hatto siyosiy nizolarni bartaraf qilish mumkin. Zero, arxiv jamg'armalarida saqlanuvchi hujjatlar aksari hollarda birlamchi manba bʻlib hisoblanadi va qimmatli ma’lumotlarni oʻz ichida mujassam etadi.
Insoniyat tarixi davomida arxiv manbalariga boʻlgan katta e’tibor ularga boʻlgan extiyoj, mazkur manbalarning davlat va jamiyat hayotida tutgan o‘rni va ahamiyati bilan belgilanadi. Arxiv manbalaridan siyosiy, ijtimoiy-iqtisodiy, ilmiy, madaniy-ma’rifiy maqsadlarda keng foydalaniladi.
Tarixga nazar solinsa, hukmdorlar o‘rtasida taxt uchun kurash, hududiy masalalarda kelishmovchilik yuzaga kelganda, aynan arxivlarda saqlanayotgan xon shajaralari, diplomatik bitimlar yordamida ularga yechim topish mumkin boʻlgan. Turli tabaqalarga mansub aholi o'rtasida yer-suv, mol-mulk bilan bog‘liq nizolar kelib chiqqanda, bunga tegishli rasmiy hujjatlar, yorliq, hadya, oldi-sotti shartnomalari yordamida baxsli masalalaga oydinlik kiritilgan. Xalq xo’jaligi, ilm-fan madaniyat va san’at sohalarida erishilgan yutuqlar, to‘plangan tajribalar avloddan-avlodga uzatib kelingan va bunda turli xil ma’lumotlar aks ettirilgan hujjatlar mazkur jarayonlar bilan bog‘liq axborotni yetkazib berishda muhim vosita vazifasini bajargan. Shu bois, turli tarixiy davrlarda jamiyatda qimmatli ma’lumotlar aks etgan hujjatlarni oʻrganish, tadqiq qilish, nashr qilish va avlodlarga taqdim etish ishlari davom etib kelgan va bu masalaga davlat tomonidan alohida e’tibor qaratilgan.