Mavzu: Xomaki maxsulotlar va ip chiziqiy zichligi o’lchov birliklari. Turli o‘lshov tizimlarida chiziqiy zishlikni qayta hisoblash usullari

1 den = 9 teks; 1 teks = 1/9 den

masalan, 40 den 4,44 teks yoki 44 detsiteksga teng (40/9).

Maxsulotning ingliz nomeri
Paxta iplarining inglizcha raqamlanishi NeB - cotton count – cotton number  - bu chiziqli massaning bir turi (teskari chiziqli zichlik o'lchami).
- ingliz nomeri (paxta uchun).

Turli o’lchov tizimlarida chiziqiy zichlikni qayta hisoblash jadvali

2.18-jadval

Ko’rsatkichlar	Qayta hisoblash tenglamalari
	Teks
teks

Bu jadvalda boshqa o’lchov tizimiga o’tish uchun foydalaniladigan koeffitsientlar keltirilgan.

Quyidagi 18-jadvalda turli assortimentdagi iplarning chiziqli zichligini o'lchash uchun turli xil tizimlar keltirilgan.

2.19-jadval

Tizimlar	Belgilanishi	Massa	Uzunlik	Qo’llanilishi	T в teks
Xalqaro titr (den’ye sistemasi)	Td	1 g	9 km	Ipak,kimyoviy tola va iplar	0,1111 Td
Shotlandiya titri (Aberdeen)	Ts	1 funt	14400 yard	Zig'ir, kenevir va jut iplar; apparat iplari	34,45 Ts
Ipak iplar titri	T4	1 dram (=1/16 untsiya)	1000 yard	Ipak ipi	1,938 T4
Amerika granti	T5	1 grant	20 yard	Apparat ipi	3,543 T5
Katloncha titr	T6	1 g	504 m	Apparat ipi	1,984 T6
Metrik nomer	Nm	1 kg	1 km	Ipakdan tashqari har qanday tolali kalava ip
Fransuz nomeri	Nf	0,5 кг	1 km	Paxta ipi
Paxta ipining ingliz nomeri	NеВ	1 funt	840 yard	Paxta va ipak ipi
Lub tolali iplar uchun ingliz nomeri American cut	NеL	1 funt	300 yard	Zig'ir, kenevir va jut iplar; apparat iplari
Jun tolali iplar uchun Ingliz nomeri	NеK	1 funt	560 yard	Jun ipi
Apparat iplari uchun ingliz nomeri (Yorkshire)	NеW	1 funt	256 yard	Apparat ipi

Turli xil birliklarda chiziqliy zichlikni qayta hisoblash jadvali

2.20-jadval

Ko’rsatkichlar nomi	Qayta hisoblash formulalari
	Текс				NеK	NеW	Td	Ts
T (Teks)	__
		__
			__
				__
NеK					__
NеW						__
Td	0,1111Td						__	0,0032Td
Ts	34,45 Ts							__

Jadvalda boshqa o'lchov tizimlariga o'tkazish uchun zarur bo'lgan koeffitsientlar ko'rsatilgan.
Misol: agar =1,8 bo’lsa, chiziqiy zichlik
teksga teng bo’ladi
Ingli
yoki
Bu erda, - metrik nomer;
Xalqaro titr (den’ye sistemasi)



Hisobot rejasi:

1. 
   Turli xil chiziqli zichlikni o'lchash tizimlariga qisqacha tavsif bering
   
2. 
   Masalani eching va jadvalni to’ldiring.
   

Masala
Yuqorida keltirilgan formulalardan foydalanib masalani eching va quyidagi jadvalni to’ldiring
2.21-jadval

t/r	Uzunlik, m	Massa, g	Chiziqiy zichlik (teks, kteks)	Nomer	Ingliz nomeri	Mahsulot-ning nomi
1.	1	430	430	0,0023		Xolst
2.	100	2,2				Ip
3.	5	20			0,14	Pilta
4.		2,85	570			Pilik
5.	500	10				Ip
6.	10	6,66				Pilik
7.		1,538	15,4		38,3	Ip
8.	5		3,57			Pilta
9.	1	400		0,0025		Xolst
10	100		29,4			Ip