Mavzu: “Yorug’lik xodisalari” mavzusini o’qitish metodikasi

Sinkveyn usuli 
O`rganilayotgan materialni yaxshiroq anglash uchun qo`llaniladigan usullardan 
biri bo`lib hisoblanadi. 
Sinkveyn so`zi - fransuzcha “besh qatorli o`ziga xos 
qofiyasiz she’r” ma’nosini 
anglatadi. Unda o`rganilayotgan tushuncha to`g`risidagi axborot yig`ilgan holda, 

---

8 
o`quvchi so`zi bilan turli variantlarda va turli nuqtai nazar orqali ifodalanadi. 
Sinkveyn tuzish – murakkab g`oya , sezgi va hissiyotlarni bir nechtagina so`z
bilan ifodalash uchun muhim bo`lgan malakadir. Sinkveyn tuzish jarayoni mavzuni 
yaxshiroq anglashga yordam beradi. 
Sinkveyn tuzish qoidasi: 
1.1-qatorda mavzu (to’shiriq) bir so`z ot bilan ifodalanadi. 
2.2-qatorda mavzuga oid ikkita so`z sifat bilan ifodalanadi. 
3.3-qatorda mavzu doirasidagi xatti xarakatni,yani fe`l uchta so`z bilan 
ifodalanadi. 
4.4-qatorda munosabatni anglatuvchi 4ta so`zdan iborat bo`lgan fikr yoziladi. 
5.5-qatorda mohiyatini takrorlovchi sinonim 1ta so`z bilan ifodalanadi. 
Misol uchun 
“linza”, “rezistor” tushunchasiga oid axborotni yoyish va 
umumlashtirishni Sinkveyn tuzish qoidasi asosida ko`rib chiqamiz: 
Tuzilgan sinkveynni baholar ekanmiz, tuzuvchi bu jarayonda ikkinchi 
qatorga o’quvchi vazifasining eng muhim xossalarini ang-latuvchi bir juft sifatni 
o’ylab turish zarur, degan mulohaza qi-lish mumkin. Buni javobini bir necha xil 
variantlarini o’ylab topib, so’ngra ulardan eng muvofig’ini ajratib olish bilangina 
uddalash mumkin. Xuddi shuningdek, boshqa qatorlarga yoziladigan so’zlar ham 
LINZA 
BOTIQ, QABARIQ 
SOCHADI, YIG`ADI, 
KATTALASHTIRADI SFERIK SIRTLI 
SHAFFOF JISM 
ZARABIN 
TOVUSH 
KO`ZGA KO`RINMAYDI 
ESHITILADI, KULDIRADI, YIG`LATADI 
TEBRANMA HARAKATDAN VUJUDGA KELADI 
OVO
Z 

---

9 
jadallik bilan fikrlash natijasida izlab to’iladi. Bu esa, «LINZA», “REZISTOR” 
tushunchasining ma’nosini puxtaroq anglashga olib keladi.