Мавзу юзасидан маъруза матнлари XI мавзу: Оиланинг конституциявий асослари режа

Ўзбекистон Республикаси Оила кодексининг 14-моддасига мувофиқ никоҳ тузиш қуйидаги қоидларига асосланади:







Никоҳ тузиш ихтиёрийдир





Никоҳ тузиш учун бўлажак эр-хотин ўз розилигини эркин ифода этиш қобилиятига эга бўлиши керак.






Никоҳ тузишга мажбур қилиш таъқиқланади




Оилада соғлом авлод вужудга келишини таъминлаш мақсадида қонунга асосан яқин қариндошларни никоҳ тузуши тақиқланади.



Қонунда никоҳ тузишга монелик қиладиган қуйидаги ҳолатлар





лоақал биттаси рўйхатга олинган бошқа никоҳда турган шахслар ўртасида никоҳ тузишга йўл қўйилмайди. Республикада ҳар бир фуқаро фақат якка никоҳда бўлиши мумкин





насл-насаб шажараси бўйича тўғри туташган қариндошлар ўртасида, туғишган ва ўгай ака-укалар билан опа-сингиллар ўртасида, шунингдек, фарзандликка олувчилар билан фарзандликка олинганлар ўртасида никоҳ тузишга йўл қўйилмайди лоақал биттаси руҳият бузилиши (руҳий касаллиги ёки ақли заифлиги) сабабли суд томонидан муомалага лаёқатсиз деб топилган шахслар ўртасида никоҳ тузишга йўл қўйилмайди





Бундай ҳолда ҳам медицина нуқтаи назаридан носоғлом фарзандлар дунёга келиши мумкин.
Никоҳ тузишда никоҳланувчиларнинг ҳуқуқи тенглиги асосида оилада бир эр ва бир хотин бўлишлиги мумкинлиги белгилаб қўйилган. Қонунларимиз кўп хотинликка йўл қўймайди. Бу масала яна бир кишини фақат бир киши билан никоҳда бўлиши мумкинлигини, аввалги никоҳ бекор қилинмасдан бошқа никоҳ тузиш мумкин эмаслигини билдиради.