№
|
Mavzudagi atamalar
|
Mazmuni, ta’rif
|
1
|
Neyrogumoral regulyatsiya
|
yunoncha neyrondan — asab va lotincha hazil — “suyuqlik” inson va hayvonlar organizmidagi fiziologik regulyatsiya shakllaridan biri.
|
2
|
Gumoral o'z-o'zini boshqarish
|
humordan — "suyuqlik" turli xil tana suyuqliklari va ularda erigan biologik faol moddalar (gormonlar, fermentlar, vositachilar va boshqalar) yordamida ta'minlanadi.
|
3
|
Gormonlar
|
yunon tilidan-hormao" harakatga keltiring", "rag'batlantiring" — tirik hujayrada sodir bo'ladigan jarayonlarga retseptorlar orqali ta'sir qilish qobiliyatiga ega bo'lgan endokrin bezlar tomonidan sintez qilingan moddalar.
|
4
|
Akademik P.K.Anoxin
|
Funktsional tizimlar nazariyasida ierarxik darajadagi izomorfizm tushunchasini ishlab chiqdi.
|
5
|
Neyrogumoral regulyatsiya gomeostazda
|
Bu organizmning ichki muhitining barqarorligini saqlashda va uning ishlashini oʻzgaruvchan atrof-muhit sharoitlariga moslashtirishda katta rol oʻynaydi.
|
6
|
Biologik o'z-o'zini boshqarish
|
aqliy faoliyatni neyroxumoral boshqarish tushiniladi.
|
7
|
N.A.Bernshteyn
|
qurilish harakatlarining beshta asosiy darajasini ajratib ko'rsatib, ularni lotin harflarida L, I, C, D, E. ifodalagan.
|
8
|
Filogenetik jihatning –
A darajasi
|
Ushbu darajadagi harakatlarni qurish uchun mas'ul bo'lgan anatomik "substratlar" nomidan keyin "paleokinetik boshqarish" darajasi yoki rubrospinal deb ataladi
|
9
|
Filogenetik jihatning –
B darajasi
|
"sinergiya va shtamplar" darajasi yoki talamo-pallidar darajasi deb ham ataladi, chunki uning anatomik substrati "vizual tuberkullar" va "oxira sharlar" dir. U sinergiya deb ataladigan narsa uchun javobgardir
|
10
|
Filogenetik jihatning –
C darajasi
|
fazoviy maydon darajasi yoki piramidal-strial deb ataladi, chunki uning anatomik substrati allaqachon piramidal va ekstrapiramidal tizimlar deb ataladigan ba'zi kortikal tuzilmalar bo'lib, ob'ektning kosmosda yo'nalishini ta'minlaydi. Bu darajada bajariladigan harakatlar aniq maqsadli: ular biror joydan, qayerdandir va negadir olib boradi.
|
11
|
Filogenetik jihatning –
D darajasi
|
parieto-premotor deb ham ataladi, chunki uning anatomik substrati faqat parieto-premotor mintaqalardagi kortikal tuzilmalardir.
|
12
|
Akademik P.K. Anoxin
|
neyrofiziologiya bo'yicha fundamental ishlarda - mexanizmlar shartli refleks, u nerv sistemasining ontogeneziga tizim hosil qiluvchi omil (tizim natijasi) tushunchasini kiritdi
|
13
|
B. G. Ananiev
|
O'z-o'zini boshqarish muammosini o'rganishga katta hissa qo'shgan olim.
|
14
|
Funktsional tizim modeli
|
Akademik P.K. Anoxin xulq-atvor aktini tashkil qilish va boshqarish modelini taklif qildi, unda barcha asosiy jarayonlar va holatlar uchun joy mavjud. U model nomini oldi funktsional tizim... Uning umumiy tuzilishi shaklda ko'rsatilgan.
|
15
|
P.K.Anoxinning funksional tizimlar nazariyasi
|
P.K.Anoxinning funksional tizimlar nazariyasi fiziologik va psixik jarayonlar va hodisalar o‘rtasidagi bog‘liqlik masalasini hal qilishga yondashish imkonini beradi. Bu nazariya xulq-atvor va faoliyatning psixologik va fiziologik tavsiflari birlashgan tizimli jarayonlarning o'ziga xos tavsifi ekanligini ta'kidlaydi.
|
