Mavzuga doir masala va misollar. Misol

 
MISOL. QQS to‘lovchisi bo‘lgan korxonaning ta’sischilaridan biri (QQS to‘lovchi yuridik 
shaxs) ustav kapitaliga qiymati 1 400 ming so‘m (QQS bilan) miqdoridagi materiallarni ulush 
sifatida kiritdi. Korxona to‘lashi lozim bo‘lgan QQSni hisoblang. 
Yechilishi: 
Ta’sischining hisob-fakturaga asosan ulush sifatida topshirgan materiallari bo‘yicha QQS 
summasi 233,3 ming so‘mni (1 400 x 20 / 120) tashkil etadi. Bu yerda shunga e’tibor berish 
kerakki, korxona ustav kapitaliga qabul qilgan materiallar bo‘yicha QQS to‘laganligi tufayli ular 
QQSsiz qabul qilinadi. 
 
MISOL. Hisobot davri uchun korxonada quyidagi ma’lumotlar mavjud: 
- qiymati 1 200 ming so‘mlik (QQS bilan) mahsulot kirim qilindi; 
- mahsulot ishlab chiqarish bilan bog‘liq bo‘lgan bajarilgan ishlar uchun boshqa korxonaga 
600 ming so‘m (QQS bilan) to‘landi; 
- o‘z ishlab chiqargan mahsulotini 2 400 ming so‘mga (QQS bilan) sotdi.
Hisobot davri uchun korxona tomonidan to‘lanadigan QQSni hisoblang.
Yechilishi: 
- kirim qilingan mahsulotdagi QQS 200 ming so‘m (1 200x20/120) 
- mahsulot ishlab chiqarish bilan bog‘liq bo‘lgan bajarilgan ishlar uchun QQS summasi 100 
ming so‘m (600x20/120)
- o‘z ishlab chiqargan mahsulotidagi QQS 400 ming so‘m (2 400x20/120)
Bu yerda olingan material va ishlar uchun hisobga olinadigan QQS summasi - 300 ming 
so‘mni (200 000 + 100 000) tashkil qiladi. 
Shundan budjetga to‘lanishi lozim bo‘lgan QQS summasi 100 ming so‘mni tashkil qiladi 
(400 000 - 300 000). 
FOYDALANILGAN ADABIYOTLAR: 
1. O‘zbekiston Respublikasining Soliq kodeksi. - Toshkent: Adolat, 2008 y. 
2. O‘zbekiston Respublikasi Prezidentining 2017 yil 29 dekabrdagi «O‘zbekiston 
Respublikasining 2018 yilgi asosiy makroiqtisodiy ko‘rsatkichlari va Davlat budjeti parametrlari 
to‘g‘risida»gi 3454-sonli qarori. 
3. Toshmurodov T. Soliqlar / Izohli lug‘at. - Toshkent: Mehnat, 2003.-184-b. 
4. Zavalishina I. A. Soliqlar: nazariya va amaliyot. - Toshkent: «Iqtisodiyot va huquq 
dunyosi» nashriyot uyi, 2005. -544-b. 

---

25 
5. Ваҳобов А., Сирожиддинова З. Государственный бюджет. — Ташкент: Иқтисод-
молия, 2007.- 454 -с.Ваҳобов А., Жўраев А. Солиқлар ва солиққа тортиш. Дарслик. — 
Тошкент: Шарқ. 2009. -400-б. 
6. Jo‘raev A., Toshmatov Sh., Abduraxmonov O.
Soliqlar va soliqqa tortish. O‘quv 
qo‘llanma. - Toshkent: Norma. 2009. -183-b. 
7. Mutalov A., Mutalova D. Kichik biznes va xususiy tadbirkorlikni soliqqa tortish. O‘quv 
qo‘llanma. - Toshkent: Iqtisodiyot. 2012. -80-b. 
8. Gadoyev E.F va boshqalar. Bilvosita soliqlar: qo‘shilgan qiymat solig‘i, aksiz solig‘i. 
Qo‘llanma. - Toshkent: Norma. 2011. -327-b. 
9. Xusainov R.R., Isxaqov A.Q., Urmanova D.T., Djurayev X.Z. Moliya va soliqlar II-
qism (Soliqlar). O‘quv qo‘llanma. - Toshkent: Voris. 2014. -334-b. 
10. «Soliq va bojxona xabarlari» moliyaviy-iqtisodiy gazetasi. 
11. Internet saytlari: 
http://www.soliq.uz
http://www.mf.uz
http://www.gov.uz
http://www.lex.uz
http://www.norma.uz
http://www.ziyonet.uz 
http://www.fmc.uz