Медиа дискурсларда “Ғурур” концетини ифодаловчи бирликларнинг лингвокультурологик тадқиқи


Download 1.63 Mb.
bet42/44
Sana13.01.2023
Hajmi1.63 Mb.
#1090939
1   ...   36   37   38   39   40   41   42   43   44
Bog'liq
G\'urur.Dissertatsiya.14.11 (3)

Shu bilan birga, G’urur tushunchasida - dinamik shakllanish sifatida –

tahlil qilinayotgan lingvo-jamiyatlarda qandaydir o‘ziga xos lingvo-madaniy rangga ega bo‘lgan yangi ijobiy ma'nolar paydo bo‘ladi.56 sin, deaktualizatsiya. Va bu turli sabablarga ko‘ra sodir bo‘ladi: diniy e’tiqod, ijtimoiy xoslik, etnik xoslik;

  1. G‘urur axloqiy me'yorlar va boshqa odamlar bilan o‘zaro munosabat

bilan bog‘liq, ya'ni ular o‘z-o‘zini baholash hissiyotlaridir. Psixologiyada g‘urur va kibr o‘ziga xos prototip xususiyatlariga va ijtimoiy yo‘nalishga ega bo‘lgan qarama-qarshi qutbli parallel jarayonlar sifatida qaraladi. G‘urur axloqiy ongning birlamchi namoyon bo‘lishi, boshqalar oldida o‘zining nomutanosibligini his qilish shaklida harakat qilish deb ta'riflanadi. Shu bilan birga, g‘urur ikki tomonlama funktsiyaga ega bo‘lib, u shaxs uchun ham, butun jamiyat uchun ham muhimdir.

  1. Mag’rur sinonimlari ma’nosida ham salbiy, ham ijobiy ma’noga ega

bo’lgan semantik xususiyatlar aktuallashgan. Psixologlar his-tuyg'ularning noaniqligini ta'kidlaydilar. Bu tezis tilning leksik tarkibida tushunchaning ifodalanishini o‘rganish bilan tasdiqlanadi. Mag'rurlik tuyg'usining namoyon bo'lishini insonning ham ijobiy, ham salbiy sifati sifatida qabul qilish mumkin.

  1. Turk va o’zbek leksikografiyasida "g'urur / gurur" tushunchasining

sinonimik semantik qatori sinonimlarning ikki guruhi bilan ifodalanishi mumkin: salbiy bo’yoqli sinonimlar va ijobiy bo’yoqli sinonimlar. Tushunchaning atributiv belgilarida inkor belgili leksemalarning ustunligi ham yaqqol ko`rinadi. Bundan tashqari, mag'rur sifatlarining sinonimik qatori ancha to'liqroq berilgan, bu tarixiy farqlar va O'rta asrlarda va zamonaviy davrda o’zbek va turk jamiyatlarining shakllanishi shartlari bilan bog'liq bo'lishi mumkin. Ingliz tilida esa lingvistik shaxs ko'proq farqlanadi va ko'p variantli semantik tarkibga ega bo'lgan ko'proq miqdordagi leksemalar orqali o'zining turli ko'rinishlarida g'urur tushunchasini aks ettiradi.

Download 1.63 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   36   37   38   39   40   41   42   43   44




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©fayllar.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling