BOSH VA ERGASH GAP
Error! Filename not specified.Ergashgan qo‘shma gaplar, tarkibida nechta gap bo‘lishidan qat’i nazar, doimo ikki qismdan tashkil topadi: 1) bosh gap; 2) Eergash gap. Mazmuni izohlanayotgan gap bosh gap, bosh gap mazmunini izohlayotgan gap ergash gap hisoblanadi. Ergashgan qo‘shma gaplar, asosan, quyidagi qolipda ifodalanadi:
Ergashgan qo‘shma gaplar tuzilishiga ko‘ra so‘z birikmalariga o‘xshaydi. Ular ham tobe va hokim qismdan tarkib topadi:
Agar arqondan qo‘llari chiqib ketsa, to tuman tarqalguncha yo‘l topolmay sarson bo‘lib yuraveradilar.
So‘z birikmasi tarkibidaga so‘zlar nechta bo‘lishidan qat’i nazar ikki qismdan – hokim va tobe so‘zlardan tashkil topadi: toza havo, o‘qilgan kitob, tez yurmoq.
Ergash gap bosh gapdan oldin, bosh gapdan keyin, bosh gap ichida kelishi mumkin: Siz shuni unutmangki, kurashchilar yolg ‘iz emash. Hali gul ochilmagan bo‘lsa ham, stol ustiga katta guldasta qo‘yilgan edi. O‘qituvchi, bolalar kelgach, darsga kiradi.
Do'stlaringiz bilan baham: |