Mehnat muhofazasi va medisina harakati (faoliyati)ni bajaruvchi insonlarning vazifalari

 
Bibliografiya
 
Bureau of Labor Statistics. 1993. Occupational Injuries and Illnesses in the 
United States by Industry, 1991. Washington, DC: U.S. Government 
Printing Office. 
Laflin, K. and Aja, D. 1995. Health care concerns related to lifting: An inside 
look at intervention strategies. American Journal of Occupational Therapy, 
49, 63–72. 
National Safety Council. 2001. Injury Facts. 2001 Edition. Itsaca, IL: Author. 
Putz-Anderson, V. 1988. Cumulative Trauma Disorders: A Manual for 
Musculoskeletal 
Diseases of the Upper Limbs. London: Taylor & Francis. 
Thompson, C. 1989. Manual of Structural Kinesiology, 11th ed. St. Louis, 
MO: Times Mirror/Mosby College Publishing. 
Waters, T. R., Putz-Anderson, V., Garg, A., and Fine, L. J. 1993. The Revised 
National Institute of Occupational Safety and Health (NIOSH) Lifting 
Equation. Bristol, PA: Taylor & Francis. 
Watt, S. 1986/1987. Nurses’ back injury: Reducing the strain. Australian 
Nurses Journal, 16, 46–48. 

---

144 
8 BOB 
 
 
YONG'INNI OLDINI OLISH VA HIMOYALANISH 
 
Bob maqsadi 
 
Bu bobni tamomlagandan so’ng siz quyidagilarni bilib olasiz: 
• Yong'inning to’rtala qirrasi komponentlarini hisoblash; 
• asosiy yong'in shartlarini aniqlash; 
• yong'in sinflari va yong’in o’chirish moslamalarini; 
• NFPA va taniqli xavfsizlikka oid qoidalarning 
maqsadini tushuntiring; 
• plakatlar va teglar aniqlash; 
• Yong'in dasturi komponentlarini hisoblash; 
Muammoli vaziyat
 
Shimoliy Karolinaning Gamlet hududida joylashgan Imperial oziq-ovqatlar 
ishlab chiqaruvchi korxonasini Emmet J boshqaradi. Bino 1 qavatli bo’lib, g’isht 
va shlakoblokdan, oyna o’rnatilmagan lekin yuk ortish darvozasi bilan qo’shib 
hisoblaganda 10 ta chiqish eshigi bor. Korxonaning asosiy 200 hodimi ayollar edi. 
Bu korxonada tovuqning ko’krak qismi tayyorlanadi. Yong’inni uglekisliy gaz 
bilan o’chiruvchi qurilma 1980-yilda o’rnatilgan edi. Korxonada splinker tizimi 
yong’in paytida bo’lgan edi lekin bu tizim xali foydalanishga tayyorligi hech 
kimga ma’lum emas edi. (Rives va Matter operatsion tizimi 1991, p. 1a) 
Bu incident yuqori gidravlik liniya portlab oson yonuvchi gidravlik 
suyuqlikning poldagi yonib turgan massaga to’kilib ketishi natijasida boshlandi. 
Tovuqni qovurish uchun o’rnatilgan tabiiy gaz gorelkalari suyuqlik bilan 
alangalanib, 49 nafar ishchini jarohatladi va 25 nafarini yoruq olamdan olib ketdi.
(Hughes, 1991, p. 8J). Xodimlar chiqish uchun harakat qilishdi, chiqish 
eshiklarini topishdi ammo ular qulf edi. Boshqaruvchilar xodimlarning tovuqlarni 
o’g’irlamasliklari uchun bir nechta eshiklarni egallab olishdi. Xizmatchilar olovdan 
va bug’uvchi tutundan qochayotganda eshiklardan biri ochiq edi. Izquvar yong’in 
chiqish eshigida qulf borligini topdi. Ba'zi xodimlar chiqish eshigini topa 
olishmadi va muzlatgichga berkinishga urunishdi; ularning ko’plari tutundan 
bo’g’ilib o’lishdi. Keyinchalik ma’lum bo’lishicha, xodimlarga evakuatsiya 
darslari o’tilmagan. (Hughes, 1991, p. 8). 
Imperial Oziq-ovqat mahsulotlari zavodi yong’indan 10 yil oldin ochilgan 
edi. Shu o’n yil ichida korxona hech qanday davlat, mahalloiy yoki federal 
inspeksiya tomonidan nazorat qilinmagan. Gamlet shahri tekshirish o’tkazishga 

---

145 
majbur emas edi, ammo munisipalitetgacha bo’lganligi uchun bir yilda bir marta 
yong’in xavfsizligi qoidalari o’tkazilishi kerak edi. Ajablanarlisi, zavod har kuni 
faoliyat yuritgan, qayta ishlangan tovuq mahsulotini iste’molga yaroqli ekanligiga 
ishonch hosil qilish uchun hududda federal muboshiri bo’lgan. Shimoliy 
Karolinada yong’in xavfsizligi eshiklarini qulflab qo’yish yong’in xavfsizligi 
qoidalarini buzish hisoblanadi. Davlat yong’in xavfsizligi me’yorlari hamma 
munisipial korxonalarida yong’in muboshiri bo’lishini va minimal tekshiruv 
bo’lishini talab qiladi. Faoliyat xavfsizligi qo’llanmasiga binoan, atay yopib 
qo’yilgan yong’in chiqish eshiklari qasddan qilingan qoidabuzarlikka teng. 
(Diamond, 1991, p. 7A)
OSHA umumiy tarmoqlari standartlari favqulotda xolatlar vaqtida ish 
joylarida evakuatsiya qilish yo’riqnomalariga ega. Qoida binoning istalgan 
punktidan uzluksiz va erkin chiqish yo’llari bo’lishini talab qiladi. (Kasbiy 
Xavfsizlik va Sog'liqni saqlash boshqarmasi [OSHA], 2003, p. 33). 1980 yil 
OSHA xodimlarning favqulodda xolatda harakat rejasi uchun talablar kiritdi va 
yong’in xavfsizligi yo’riqnoma vositasiga chiqish rejasini kiritdi.