Mehnat muhofazasi va medisina harakati (faoliyati)ni bajaruvchi insonlarning vazifalari

 
Kimlarni qamrab oladi? 
 
Bu qonun federal hukumat yurisdiksiyasiga kiruvchi 50 ta davlatni 
Kolumbiya okrugini Querteriko va boshqa barcha hududlardagi barcha ish 
beruvchilar va ularning xodimlarini qamrab oladi. Sug’urtaviy himoya mehnat 
gigienasi va muhofazasi federal boshqarmasi tomonidan bevosita tavsiya etilgan va 
mehnat va aholi salomatligini muhofaza qilish davlat dasturi tomonidan 
rag’batlantirilgan. Qonun bilan belgilanishicha ish beruvhi – xohlagan tijorat 
biznesi bilan shug’ullanuvchi va o’z xodimlariga ega bo’lgan insondir. Lekin bu 
inson Qo’shma Shtatlari yoki boshqa davlatning yoki davlatdagi siyosiy 
bo’linmalarni o’z ichiga olmaydi (U.S. DOL, 1995y, 3-bet). 
Qonun qamrab olmaydigan holatlar: 
 
• Yollanmagan tarzda ishlayotgan ishchilar 

---

43 
• Fermalar va fermalarning ish bosh qaruvchisi. Chunki fermadagi ish 
boshqaruvhi bevosita o’z oila a’zolarini ishga yollaydi. 
• Boshqa federal qonunlar bilan bog’liq tarzda boshqa federal agentliklari 
tomonidan himoya qilingan ish joylari (US DOL, 1995y) 
Qonunga ko’ra federal agentlik boshliqlari ham o’z xodimlarining ish 
sharoitini sog’lomlashtirish va xavfsizligini ta’minlash uchun mas’uldirlar. Qonun 
talabi bo’yicha federal agentliklar ham mehnat va aholini salomatligini muhofaza 
qilish bilan bog’liq bo’lgan stamdart talablarni bajarishlari shart. OSHA federal 
xodimlarining xabariga ko’ra ish joylari va ish sharoitlarini federal taftishdan 
o’tkazishi mumkin. Bu taftishlar ijtimoiy dasturning bir qismi hisoblanadi 
(OSHATI, 1994y, 1 bob) 
OSHA standartlarini bajarishdan bosh tortgan federal agentlikni to’xtatish 
huquqiga ega emas va bu haqida xabar bergan xodimni federal agentlikdan himoya 
qilish huquqini ham olmagan. Xodimni federal fosh etuvchilar 1989-yilda qabul 
qilingan fosh etuvchining himoyasi haqidagi qonun bilan himoyalangan(OSHATI, 
1994y, 1bob). 
OSHA shartlari mahalliy hokimyat organlari va hududiy hokimyatlar 
xodimlariga nisbatan qo’llanilmaydi. Qonun hokimyatlarning bo’lishini talab 
qiladi. Mehnat va aholini muhofaza qilish dasturlarini tadbiq etish uchun mahalliy 
hokimyat organlari va hududiy hokimyat organlari bo’lishi kerak. Davlat dasturlari. 
Faqatgina davlat sektori xodimlariga taaluqli bo’lishi mumkin. Afsuskio’z 
dasturiga ega bo’lmagan davlatlarda davlat va munitsipal xodimlar uchun hech 
qanday huquqiy himoya ta’minlanmagan. Masalan Floridada mehnat va aholini 
muhofaza qilishning hech qanday davlat dasturi yoq. Florida xodimlari federal 
mehnat gigienasi va muhofazasi bilan deb biriktirilgan. Lekin Florida shtatida 
grafligida va munitsipal xodimlarda mehnat gigienasi va muhofazasi bo’yicha 
boshqaruv yaxshi yoritilmagan. Ularda xodimlar uchun hech qanday shart 
sharoitlar tahskil qilinmagan va samarali yoritilmagan. 
OSHA hukumatning federal xodimlariga kirsa ham u federal agentliknik 
xodimlarini sog’lom ish joyi bilan bandligi va xavfsizligini ta’minlashni talab 
qiladi. Mehnat va aholini muhofaza qilish boshqarmasida federal hukumatning 
boshqa agentliklarini jarimaga tortish huquqi yo’q. Mehnat va aholini muhofaza 
qilishning belgilangan standartlariga rioya qilish masalalari juda past tashkiliy 
darajadan hali yuqori darajaga ko’tarilgani yo’q. 
Faqatgina 11 yoki undan ortiq kishini ishbilan ta’minlagan ish beruvchi o’z 
korxonasidagi kasallik va jarohatlarning hisobotlarini olib borishga majbur. 
Mehnat va aholini muhofaza qilish qaydnomalarining yuritilishi ba’zi maishiy 
xizmat doiralariga va yakka tartibdagi sotuvchilarga majburiy emas. Xodimi 10 
tadan oshmay digan ish beruvchilar qayd jurnalidan ozod etilgan bo’lsalar ham 
OSHAning boshqa standart talablarini bajarishga majburdirlar. Jumladan 
evakuatsiya planini ko’rsatishlari shart.

---