Mehnat muhofazasi va medisina harakati (faoliyati)ni bajaruvchi insonlarning vazifalari

Biomexanika 
 
Mexanika - harakat va kuchlarni urganadigan fan deb hisoblanadi. 
Ergonomik biomexanika fani muammolari inson-texnika–muhit sistemasining 
barcha hayotiy sikllari bosqichlarida ishlab chiqiladi: loyihalash, tayyorlash, 
muomala qilish, sotish, foydalanish, tuzatish, ro’yxatdan chiqarish. Antropometrik 
o'lchov bo'lgani kabi, biyomekanik o'lchov ikki xil bo'ladi: 

---

126 
1. Dynamik: harakat organlarini o'rganish 
2. Statik: muvozanatda qolgan organlarini o'rganish 
Tana harakati vaqtida ergonomik komponentlarining ta’siri natijasida odam 
jarohat olishi mumkin.
Bunday omillarni qo’l aravani itarganda oyoq va qo’l mushaklarining 
cho’zilishi va zo’riqishlar biyomekanika yordamida hisoblab chiqish mumkin.
Xodimning ish bajarish vaqtida ta'sir etadigan kuchlarini – qolga tushadigan 
yuklar, xarakatlanuvchi yuzaning ishqalanish koeffitsienti, hamda boshqa tashqi 
kuchlar qiymatini aniqlanishi mumkin. O'lchashning asosiy vazifasi bu oda 
organizmiga ta’sir etadigan zo’riqish va yuklar.
Biyomekada kuch ikkta kategoriya bo’linadi. Bu kuchlar orqali biologik 
materiyalar harakatlanad: 
 
1.Yuklab olish: inson tuzilishi yoki organizmga tashqi kuchlar ta’siri; 
2. valentlik: yukni ortish natijasida hosil bo’ladigan ichki kuchlar
Inson tanasidagi barcha harakatlar yuk va stress tufayli bo’ladi. Ergonomik 
biomexanika bu inson-texnika–muhit sistemasida optimal ish sharoitlari uchun 
sistemadagi mavjud muammolarni, yangi texnika va texnologiyalar ishlab 
chiqishda, tegishli ish sharoitlarini yaratishda inson faktorini o’rganuvchi fandir. 
Ergonomik biomexanika ilmiy fan bulib, ma’lum sharoitlarda texnika va
mashinalarni boshqarayotgan odam (odamlar guruhi)ni kompleks o’rganadi. 
Inson-texnika–muhit sistemasi insonni informatsiya, materiallar, qurilmalar 
va energiya bilan integrallaydi. Inson faktorini hisobga olish faqat inson-operator 
faoliyatini samaradorligini oshirib qolmay, butun sistemani shaklini o’zgartirib 
qo’rilmalar, muhit bilan o’zaro ta’sirini yangilashga qaratiladi.