Mehnat ta’lim ining didaktik tamoyillari. Mehnat ta’limi tamoyillarining umumiy tavsifnomasi. Mehnat ta’limi tamoyillari

5.Ta`lim va tarbiyaning birligi- ta`lim jarayonida ukuvchilarni tarbiyalash sodir buladi. Mexnat ta`limi ukuvchilarga mexnat tarbiyasi berish, ularni mexnatga psixologik jixatdan tayorlash maxsadida maktab ukuv rejasiga majburiy predmet sifatida kiritilgan. Mexnat tarbiyasi muxim ta`limiy masalalardan biri sifatida karalishi kerak, bu masala ish ob`ektlarini tanlashda, mashgulotlarni tashkil kilish va xakozalarda xisobga olinadi. Ukuvchilarning mexnat ta`limi jarayonida faoliyatlarining xarakteri mexnat ta`limi uchun eng kulay sharoit yaratadi. Avvalo ukuvchilarda mexnatga ijobiy munosabat tarkib topadi va bu ukuvchilar uz topshiriklariini katta ma`suliyat va juda ishtiyok bilan bajarishlarida namayon buladi. Ukuvchilar unumli mexnatga kushilib, jismoniy mexnat uzining ijtimoiy axamiyati buyicha akliy mexnatdan kolishmasligini tushuna boshlaydalar.
Mashgulotlar tugri tashkil kilinsa, ukuvchilarda kollektiv bulib ishlash xissi mustaxkamlanadi, chunki ular bir-birlari bilan ishlab chikarish munosabatlariga kirishadilar.
Mexnat ta`limi jarayonida ukuvchilarga mexnat madaniyatining umumiy koidalari (ish kiyimlariga karash, ish joylarini batartib tutish, sozlangan asbob bilan ishlash va boshkalar), materiallarga nisbatan tejamkorlik munasabatida bulish singdiriladi. Maktabda ukuvchi elgiz bilim kunikma va malakalarini egallab gina kolmaydi. Balki xar jixatdan mukammal tarbiyalanadi. Akliy va jismoniy mexnat jarayonida xarakter xususiyatlari va xatti xarakat, kunikma va odatlarni tarbiyalaydi. Ta`lim jarayonida utilaetgan mavzu va mavzuchalarning mazmunidan kelib chikadigan tarbiyaviy ta`monlarini tugri belgilash xam uni ta`lim bilan birga bir butunlikda amalga oshirishni ta`minlash juda axamiyatga ega.
6.Kursatmalilik printsipi- ustaxonadagi mashgulotlarda kursatmalilik, avvalo texnik chizmaning xozirgi zamon ishlab chikarishidagi roli bilan boglik xolda aloxida axamiyat kasb etadi. Chizmani ukish mexnat topshirigini bajarish boshkichlaridan biri. Bundan tashkari chizmashilikka oid ayrim bilimlarsiz ukuvchilarga konstruktsiyalash va texnologiya elementlarini urgatib bulmaydi. Chizmashilik 7-sinfdan ukitilishi sababli mexnat ta`limi ukituvchisining uzi chizmashilik buyicha ma`lumotlar berishiga tugri keladi. Ustaxonalardagi mashgulotlarda ukuvchilar chizmashilikdan chizmani ukish, uncha murakkab bulmagan detalni tekislikdagi tasviri buyicha fazodan tasavvur kila olish uchun etarli bilimlarni olishi zarur. Ustaxonalardagi mashgulotlarda kursatmalilikning keng tarkalgan xamma turlari-tarkatma material, plakatlar, modellar, diapozitivlar, kinofil`mlar va boshkalardan foydalaniladi. Kursatmalilik ukuvchilarini kizikishini orttiradi va kiziktiradi, utilaetgan darsni yaxshi esta saklab kolishga erdamlashadi.