Mehnat vazirligi respublika aholi bandligi va mehnatni muhofaza qilish ilmiy markazi

 
Binoning konstruktiv xarakteristikalari 
I 
Tabiiy yoki sun’iy toshli maternallardan, beton yoki temirbetondan 
foydalanib tayyorlangan tunikasimon va plitali yonmaidigan 
materiallardan qurilgan ko‘tarish va to‘sish konstruksiyali binolar 
II 
Oldingideq 
bino 
yopmalarida 
himoyalanmagan 
metall 
konstruksiyalardan foydalanish mumkin. 
III 
Tabiiy yoki sun’iy toshli materiallardan, beton yoki temirbetondan 
qurilgan ko‘tarish va to‘sish konstruksiyali binolar. YOpilmalarda suvoq
yoki qiyin yonuvchi tunikasimon, xamda plitali materiallar 
bilan himoyalangan yog‘och konstruksiyalardan foydalanish
mumkin. YOpilma elementlariga olovbardoshlik chegaralari va
olov tarqalish chegaralari bo‘yicha talablar qo‘yilmaydi, shu
bilan birga yog‘ochli ustyopma elementlari olovga qarshi ishlov 
beriladi. 

---

 244 
IPa 
Sinchli (Karkasli) konstruktiv sxemali binolar. Sinch elemetlari 
himoyalanmagan 
po‘lat 
konstruksiyalardir. 
To‘suvchi
konstruksiyalar -profillangan po‘lat listlardan yoki boshqa qiyin
yonadigan himoyali yonmaydigan materiallardan iboratdir. 
IPb 
Asosan karkas konstruktivsxemali bir qavatli binolar. Karkas elementlari 
- olov tarqalish chegarasi talablarini bajaradigan olovbardoshlikga
qarshi ishlov berilgan butun yoki kleylangan yog‘ochlardan iboratdir. 
To‘suvchi konstruksiyalar - yog‘och yoki uning asosidagi panellar yoki 
ularning yig‘malaridan bajariladi. YO
G
‘
OCH 
va yonuvchi 
materiallardan 
iborat 
to‘suvchi konstruksiyalar, olov tarqalish 
chegaralari talablariga javob beradigan olovga qarshi himoya ishlovlari 
berilishi zarur. 
IV 
Olovga va yuqori haroratlarga qarshi suvoq yoki boshqa list yoki 
plitali materiallar bilan ximoyalangan butun yoki kleylangan va 
boshqa yonuvchi yoki qiyin yonuvchi materiallardan iborat ko‘tarish 
va to‘sish konstruksiyali binolar. YOpilma elementlariga
olovbardoshlik chegaralari va olov tarqalish chegaralari bo‘yicha 
talablar qo‘yilmaydi, shu bilan birga yog‘ochli ustyopma 
elementlariga olovga qarshi ishlov beriladi. 
IVa 
Asosan karkas konstruktiv sxemali birqavatli binolar. Karkas 
elementlari - ximoyalanmagan po‘lat konstruksiyalardan iborat. 
To‘suvchi konstrukiiyalar - profillangan po‘lat listlardan yoki boshqa 
qiyin yonadigan ximoyali yonmaydigan materiallardan iboratdir. 
V 
Olovbardoshlik va olov tarqalish chegaralari bo‘yicha talablar 
qo‘yilmagan ko‘taruvchi va to‘suvchi konstruksiyali binolar. 
Asosiy, yong‘inga qarshi to‘siq turlari va ularning eng kichik olovbardoshlik 
chegaralari 9.5- jadvada keltirilgan. 
 
YOng‘inga qarshi to‘siq turlari va olovbardoshlik chegaralari 
9.5- jadval 
YOnringa kartin tusnklar 
YOng‘inga qarshi 
tusiq turlari yoki
ularning 
elementlari 
YOng‘inga charshi 
Tusitslarnnng 
eng 
kichik 
Olovbardoshlik 
chegaralari va ularning 
elementlari soat 
YOng‘inga qarshi devorlar 
YOnringa 
qarshi 
tusiklar 
(peregorodki) 
YOng‘inga qarshi yopmalar 
1 
2 
1 
2 
1 
2 
3 
. 
2.5 
0,75 
0,75 
0,25 
2,51 
0,75 

---

 245 
YOng‘inga qarshi eshnk va 
derazalar 
YOng‘inga qarshi darvozalar, 
lyuklar, klapanlar 
Tambur-shlyuzlar 
SHlyuz elementlari: 
yong‘inga qarshi tusiqlar 
yong‘inga qarshi yopmalar 
yong‘inga qarshi eshiklar 
YOng‘inga qarshi zonalar 
YOng‘inga qarshi zona elementlari: 
zona 
xonalarini 
ajratuvchi 
yong‘inga qarshi devorlar 
zona 
ichkarisidagi 
yong‘inga
qarshi to‘siqlar kolonnalar 
yong‘inga qarshi yopmalar 
yopmalar elementlari 
tashqi devorlar 
YOng‘inga qarshi zonalar 
YOng‘inga 
qarshi 
zonalar
elementlari: 
yopmalar elementlari 
tashqi devorlar 
kolonnalar grebni diafragmalar 
1 
2 
3 
I 
2 
1 
3 
2 
I 
2 
2 
- 
3 
2 
- 
- 
- 
- 
- 
1,2 
0,6 
0,25 
1.2 
0,6 
0,75 
0,75 
0,6 
- 
0.75 
0,25 
2.5 
0,75 
0,75 
0,75 
- 
0,76 
0,76 
DG5 
0,75 
chegaralanmaydi 
Loyihalashda nafaqat konstruksiyalarni balki elektr tarmoqlari, kabellar, issiq va 
sovuq suv uskunalari, hamda kuchsiz tokli apparatlar tarmog‘ini olovbardoshligi 
ta’minlanadi. 
Demak imoratlarni olovbardoshligi asosan loyihalash jarayonida va qurilish 
hamda foydalanish davrida ta’minlanadi va saqlanadi.