Ish vaqtidan ortiqcha vaqt – bu mehnat qonunida belgilangan ish vaqtidan ortiqcha ma’lum davr bo’lib, unga odatda ustama sifatida haq to’lanadi. Asosiy ishchilar uchun ortiqcha vaqt quyidagi sabablar bilan zarur bo’ladi: 1) ishlab chiqarish jarayonida to’la ishlanmagan vaqtni to’ldirish; 2) dastlab rejalashtirilgan mahsulot miqdorini ko’paytirish. Bartaraf etish imkoni bo’lgan ortiqcha ish vaqti xarajatlarini odatda shu davridagi foydalar va zararlar schetiga o’tkazib, hisobdan chiqariladi. Muqarrar yoki zaruriy ish vaqtidan ortiqcha ishlar qiymati uni umum ishlab chiqarish xarajatlari schetiga o’tkazish yo’li bilan mahsulot tannarxiga qo’shiladi Mukofot haqi asosiy xodimlarga va yordamchi ishlab chiqarish xodimlariga yuqori ishlab chiqarish ko’rsatkichlari uchun to’lanadi, unga oddiy ishlab chiqarish xarajati deb qaraladi va mahsulot tannarxiga kiritiladi (umum ishlab chiqarish xarajatlariga kirtish yo’li bilan). Noishlab chiqarish xodimlariga to’langan rag’batlantirish mukofotlari shu davrdagi foyda va zararlar schetiga o’tkaziladi Mukofot haqi asosiy xodimlarga va yordamchi ishlab chiqarish xodimlariga yuqori ishlab chiqarish ko’rsatkichlari uchun to’lanadi, unga oddiy ishlab chiqarish xarajati deb qaraladi va mahsulot tannarxiga kiritiladi (umum ishlab chiqarish xarajatlariga kirtish yo’li bilan). Noishlab chiqarish xodimlariga to’langan rag’batlantirish mukofotlari shu davrdagi foyda va zararlar schetiga o’tkaziladi 3. Mehnatga haq to’lash shakllari 3. Mehnatga haq to’lash shakllari Mehnatga haq to’lashning quyidagi shakllari mavjud: Vaqtbay haq ishlab chiqarilgan mahsulot xajmidan qat’iy nazar, belgilab qo’yilgan soatbay, har kunlik yoki har haftalik haq me’yori asosida to’lanishini bildiradi.
Do'stlaringiz bilan baham: |
