Mektepke shekemgi jastaǵı balalardıń matematikalıq rawajlanıwınıń teoriyalıq tiykarları

Úshinshi topar - mektepke shekemgi jastaǵı balalardıń elementar matematikalıq túsiniklerdi qáliplestiriwdiń ilimiy tiykarlanǵan didaktikalıq sistemasın jaratıw: balalar menen islewdiń mazmunı, metodlar hám usılların, didaktikalıq materiallardı anıqlaw. Bul topar 1950-jıllardan baslap dawam etti. A.M. Leushina oqıw procesinde balalarda muǵdarlıq hám sanlı túsiniklerdi islep shıǵıw teoriyası hám metodologiyasın úyrendi.
A.Leushina óziniń pútkil ómiri dawamında mektepke shekemgi jastaǵı balalarǵa sanawdı úyretiw máseleleri boyınsha jumıs alıp bardı, Leushinanıń pedagogikalıq isleri: “Balalardı baqshada sanawǵa úyretiwge tayarlaw” 1959- 1961- jıllardan baslap basılıp shıqtı. «Balalar baqshasında san-sanaq» 1963- jılda basılıp shıqtı. Júdá kóp maqalaları «Дошкольное воспитание» jurnalında basılıp shıqtı. A.Leushinanıń eksperimentleri balalardı jaqsı tárbiyalaw, balalardı mektepke tayarlawda járdem beredi. A.Leushina isleriniń tiykarǵı sın kóz qarası bulardı óziniń metodında dálilleydi. Bunnan 30-40 jıl aldın psixolog hám pedagoglarımız elementar matematikanıń waqıt, dógerek-átirap, forma bólimleri ústinde islew imkániyatına iye boldı. Bul álbette júdá kesh edi. 1969-70- jıllardaǵı programmaǵa birinshi bolıp matematikalı túsiniklerdiń basqa bólimleri yaǵnıy waqıt, dógerek átirap, shama, forma bólimleri kiritildi. A.Leushina sanaq bólimi boyınsha ekinshi kishi topardan baslap háptede 1 márte mektepke tayarlaw toparında, háptede 2 márte arnawlı sabaqlar ótkeriwdi usınıs qıldı. Onıń usınısına kóre bunday sabaqlar 1970 jıldan baslap ótile basladı. Onıń xizmetleri esabınan pedagogika institutları hám pedagogika bilimlendiriw orınlarında matematika kursları uzaytırılǵan. Ol aqırǵı 20-30- jıllar dawamında balalardı sanawǵa úyretiw máselesi boyınsha is alıp barǵanı ushın matematikalıq túsiniklerdiń basqa máseleleri boyınsha is alıp barılmaydı. Biraq soǵan qaramay 1968- jılda balalar baqshası tárbiya programmasınıń sanaq bólimi ol tárepinen islep shıǵıldı.
Tórtinshi topar – XX ásirdiń 60-70-jıllarındaǵı psixologiyalıq-pedagogikalıq izertlewler. San haqqındaǵı qıyallardı qáliplestiriw nizamlılıqları, esaplaw iskerliginiń rawajlanıwı hám esaplaw iskerligi úyrenildi. Bul balalardı erte jastan baslap, kóplegen obyektlerdi qabıllaw, keyin ala esaplawdı úyretiw, sanlar arasındaǵı múnasábetlerdi atap ótiw menen úyretiw zárúrligi menen tiykarlandı. Didaktikalıq materiallar, qollanbalar, oyınlar islep shıǵıldı. Bular psixologlardıń izertlewleri edi: I.A. Frenkel, L.F. Yablokova, N.A. Menchinskaya, N.N. Lejavy, G.S. Kostyuk. Pedagoglar: A.M. Leushina, N.G. Bakst. 1970—1980-jıllarda metodologıyanıń ayırım máseleleri boyınsha izertlewler alıp barıldı (T.V. Taruntaeva, V.V. Danilova, G.A. Kornilova, T.D. Rixterman).