Ámeliy jumıs Metall hám birikpeler korroziyalanish (tat basıw ) procesi hám korroziyalanishdan saqlanıwdı úyreniw. Metallemes materiallar hám olardan tayarlanatuǵın detallarni úyreniw. Plastmassalar hám olardıń dúzilisin úyreniw

Metallopalimer konstruksiyalarina adgeziyali baylanısıwdıń tábiyaatı.
Polimerlarning metallarga bolǵan adgeziyasiga (jabısatuǵınlıǵına ) usı tarawdıń ilimpazlarınıń júdá kóp ilimiy jumısları arnalǵan. Soǵan qaramastan, házirgi payıtqa deyin adgeziyanimg tábiyaatı uǵımsız bolıp qalıp atır. Adgeziyaning birden-bir teoriyası joq ekenligi onıń júdá quramalı hádiyse ekenligine ayqın mısal bolıp, ol kóbirek fizika, ximiya hám mexanika pánleriniń tutasǵan bólegine kiredi. Bul jerde biz hámme adgeziya teoriyalerin qısqa sonda da bayan l-jumıs múmkinshiligine iye bolmasakda, sonı atap ótiwimiz zárúrki, ámeldegi teoriyaler bir-birine keri bolmay, olar ulıwma problemani toldıradı hám oydinlashtiradi, nızamlıki, hár bir teoriya ámeliy tekseriwlerde yamasa adgeziyali baylanısıwdı sırtqı kúsh tásiri astında aynıwın baqlawda qanday da original bir hádiysege tiykarlanadı.
Sonısı da qızıqlı, adgeziyaga arnalǵan ilimiy jumıslarda bul terminge (adgeziya) anıq bir birden-bir tariyp berilgen emes. Ulıwma, " adgeziya" degende, molekulyar tábiyaatlı, bir-birine biriktirilgen eki jismning ortasında haqıyqatlıq, process hám óz-ara tásiriniń nátiyjesi tushiniladi. Mısalı, óz-ara baylanısıwda bolǵan birikpelerdiń sırtqı kúsh tásirindegi bekkemligi yamasa olardıń óz-ara tásirindegi potensial ózgesheligi hám x. k. Adgeziyaga bunday qarawlar jáne onıń ámeldegi teoriyalerinde tiykarınan bir shugina processtiń hár túrlı táreplerin yoritiladi. Soǵan kóre, "adgeziya teoriyası" (elektromagnit, elektrostatik, adsorbsion teoriyaler), "adgeziyali baylanısıwdı payda etiw teoriyası" (mikroreologik teoriya ) hám "adgeziyali baylanısıwdıń bekkemligi" teoriyalerin bir-birinen parıq etiw maqsetke muwapıq bolıp tabıladı. Aqırǵı pikirimizga tıykarlanıp, mısalı, adsorbsion hám diffuzion teoriyalerdi bir molekulalararo teoriya dep qaraw múmkin, sebebi eki teoriyada da adgeziyali baylanısıw daǵı denelerdiń bekkemligine tiykarınan, sol denelerdiń molekulaları arasında ámeldegi bolǵan óz-ara tásir kúsh juwapker dep qaraladı. Absorbsion teoriyaǵa tiykarınan adgeziya - ústlerde bolıp atırǵan hádiyse bolıp, bir jismning molekulaları basqa jismning maydanına adsorbsiyalanish nátiyjesi bolıp tabıladı. Diffuzion teoriya kózqarasınan bolsa, adgeziya - kólem hádiysesi bolıp, bir dene molekulalarınıń ekinshi denege diffuziyasi bolıp tabıladı yamasa eki dene molekulalarınıń óz-ara diffuziya nátiyjesi bolıp tabıladı. Sonday eken, adgeziya júdá quramalı hádiyse eken. Sol sebepli tájiriybede alınǵan nátiyjelerdi tuwrı aytıwda tómendegi tushuichalarni bir-birinen parq qılıw zárúr: adgezion bekkemlik - adgeziyali baylanısıwlardıń mexanik jol menen aynıwına qarsılıq kórsetiw ózgesheligi, adgezion beyimlik - qattı denelerdiń adgeziyali baylanısıw payda etiwge bolǵan beyimligi, adgezion qábilet - qattı dene maydanında qandayda bir dene eritilganda, sol dene molekulalarınıń maydan menen óz-ara tásir etiwshilik qábileti.
Adgezion baylanısıwda bolǵan mamunalarni mexanik usıl bilai buzıwda, buzılıw júzleri jaǵdayın bahalaw da aktual máselelerden biri bolıp tabıladı. Sebebi bunday maǵlıwmatlar polimerlarning metallarga bo'lgam adgeziyasini úyreniwge járdem beredi. Bul tarawda kóp islegen alım S.S.Voyuskiy júdá kóp jıynalǵan ilimiy hám ekperimental materiallarǵa tıykarlanıp, ol buzılıw ústlerin tiykarınan uchga - kogezion, adgezion hám aralas (kogezion hám adgezion) buzılıw ústlerine boladı. Ol bunnan tısqarı buzılıw ústleri mikromazaik xarakterine de ıyelewi múmkin dep kórsetedi. Baylanısıwdıń adgezion buzılıwda, buzılıw baǵdarı polimer hám metall shegarası boylap ótedi. Baylanısıwdıń kogezion qıylı aynıwında bolsa, buzılıw baǵdarı shegara boylap topırdan, bálki polimer kólemi boylap yamasa metall maydanı daǵı oksidlengen qatlam boylap ótedi. Baylanısıwdıń buzılıw maydanınıń aralasıw xilida bolsa, buzılıw baǵdarı bólekan metall menen polimer bóliniwi shegarası boyınsha, bólekan polimer yamasa metall oksidi qatlamı boyınsha ótedi. Sonday eken, adgeziyali baylanısıwlardıń aynıwı ústleriniń xilini anıqlaw, adgeziya teoriyası hám ámeliyat kútá úlken áhmiyetke iye eken. Ústlerdi buzılıw xili adgeziyali baylanısıwlardıń hálsiz zvenosini anıqlabgina qalmay, bálki bekkem birikpeler payda etiw usılların tabıwǵa, teoriyalıq tárepten bolsa, baylanısıwdıń bekkemlngi ushın juwapker kúshler hám olardıń tábiyaatına tuwrı ataq beriwge múmkinshilik jaratadı. Sonday eken, adgeziyali úlgin mexanik usılları, buzılıw maydanınıń xilini qanshellilik anıqlıq menen bahalawǵa baylanıslı boladı.
Adgeziya teoriyalerdiń házirge erisilgen úlken jetiskenliklerine qaramastan, polimerlarning adgezion qábiletlerin aldınan aytıp beriw, bunday baylanısıwlardıń tábiyaatı hám de olardıń bekkemligi, islew processindegi turaqlılıǵı hám soǵan uqsas kóp ámeliy máseleler ele hal etilgen emes. Adgezion baylanısıwlardı payda etiw degi hám olardı ámelde qóllaw daǵı házirgi erisilgen tabıslardı bolsa, tiykarınan, eksperimental izertlewler nátiyjesi dep qaraw kerek.