Metall kesuvchi

Kesish jarayonining issiqlik balansi

Issiqlik hosil bo‘lish manbalari - issiqlik ajralib chiqadigan to‘rt zonani ajratib ko'rsatish mumkin:

1. 
   Qirindi hosil qilish jarayonida metallning plastik deformatsiya- lanishi va buzilishi uchun sarf qilingan mexanik ishning deyarli barcha qismi issiqlik ajratib chiqaruvchi birinchi manbani tashkil etadi. Bu eng katta plastik deformatsiyalar zonasi 1-2-3-4 da, ya’ni yorilish tekisligida sodir bo‘ladi (5.1- rasm).
   

5.1-rasm.

2. 
   Keskich tig'ining old yuzasida ishqalanish kuchlarining bajar- gan ishi ^Q2 ^{- issiqlik ajratib chiqaruvchi ikkinchi manbadir (5,1 -rasm). Bu o‘zaro} kontaktda bo'layotgan qirindining keskichga yondoshgan yuzasi va asbob tig'ining oldingi yuzasi 1-2-5-6 da sodir bo‘ladi. Qirindining keskich tig‘i old yuzasi bo'yicha sirpanish tezligi:
   

ga teng (bu yerda £ -qirindining kirishishi, V- kesish tezligi) bo'lsa, 1-2-5-6 ^{kontakt maydonchasida taqsimlangan ishqalanish kuchlari P}io ^{ning kesish} jarayoni davom etgan /vaqt davomida bajargan mexanik ishi quyidagicha aniqlanishi mumkin:

3. 
   Kesuvchi asbobning orqa yuzasi bo'ylab ishqalanish kuchlarining ^{bajargan ishi - Q}3 ^{issiqlik ajratib chiqaruvchi uchinchi manbadir (5.1-}
   

35
rasm). Bu kesish yuzasi bilan kontaktda bo‘lgan orqa yuzaning 1-2-7-8 kontur bilan chegaralangan maydonchasida sodir bo‘ladi. Bunda ishqalanish kuchlarining bajargan ishi quyidagiga teng bo'ladi:
A,=P,,V-J-

4. 
   Yorilish tekisligining oldida joylashgan metallning plastik ^{deformatsiyalanishi uchun sarf bo‘lgan ish - Q}4 ^{issiqlik ajratib chiqaru-} vchi to‘rtinchi manbadir (5.2-rasm). Yorilish tekisligi yaqinidagi metallning mikroqattiqligi ortadi, bu esa ichki qoldiq kuchlanishlarn- ing o‘sishiga olib keluvchi plastik deformatsiyadan xabar beradi.
   

Kesish jarayoni odatda yetarli darajada uzoq davom etadigan va keskin o‘zgarishlarsiz bo‘lgani sa-
babli, kesish vaqti davomida ajralib
chiqayotgan issiqlik miqdori to‘xtovsiz ravishda kesish zonasidan chiqib ketadi (5.3-rasm). Kesish zo- nasidan chiqib ketayotgan issiqlik miqdori quyidagicha taqsimlangan: ^qt ^{- qirindini qizdiradigan va qi-} rindi bilan birga chiqib ketuvchi is- siqlik miqdori;
^q2 ^{- keskichning kesuvchi qismi} metalini qizdiradi va keskich tanasi- ning barcha massasi bo‘yicha asta- sekin tarqaluvchi issiqlik miqdori;
^q3 ^{- ishlanayotgan zagotovka} metaliga o‘tib, uni qizdiruvchi is- siqlik miqdori; ... .
^q4 ^{- kesish zonasidan atrofdagi} muhitga o'tuvchi issiqlik miqdori.
^q5 ^{- asbob kesuvchi tig‘i materia-} lining chegaradosh qatlami tempe- raturasining ko'tarilishiga olib ke- luvchi issiqlik miqdori. Bunga 1-2- 5-
va 1-2-7-8 maydonchalarda ajralib chiqqan issiqlikning asbob