Metall va qotishmalarning mikroskopik tahlili

F = S_mak : n_o’r [mm²/dona] (3)

Xisoblanadi.
4. Xisoblashlar natijasi 1-jadvalga yoziladi.
Sal’tikov usuli
Bu usulda silliqlangan sirt yuza birligiga to’g’ri kelgan donachalar sonini aniqlash uslubi o’zgacharoq bo’ladi.
Ob’ektivning jilosiz shishasida chizilgan kvadrat oralig’iga to’g’ri kelgan tugun nuqtalar (3 ta donachaning to’qnashgan nuqtalari) soni aniqlanadi. Bunda kvadrat tekisligidagi donachalar soni:

N = 2n

munosabatdan aniqlanadi.
Hisoblashni osonlashtirish uchun mikroskop kattalashtirishini shunday tanlanadiki, bunda kirish maydonida 10-15 tuguncha nuqtalar bo’lsin. Shunda n_o’r– ni aniqlash uchun hisoblangan tugunlarning umumiy soni 50 tadan ko’p bo’lmasligi kerak. Shundan so’ng, n aniqlangach S_mak , n₀ F kattaliklarning qiymatlari (2), (3), ifodalar Djeyfris usuli bo’yicha aniqlangandek hisoblab chiqariladi.
Saltikov usuli bo’yicha hisoblangan natijalar 2- jadvalga yoziladi.
Donalar bo’limining solishtirma sirtini aniqlash.
Solishtirma chegaraviy sirt (S) deb, xajm birligidagi donachalar bo’limini chegara yuzasi S ga aytiladi, ya’ni

S = S/V [mm²/mm³] (4)

Donalarning solishtirma chegaraviy sirtini aniqlash uchun tasodifiy kesuvchilar analitik usuli va Keyzer imperik usuli qo’llaniladi.
Tasodifiy kesuvchi usuli…
Bu usulda biz ikki chiziqlar sistemasi bilan ish ko’rib chiqamiz : kesuvchi to’g’ri chiziqlar sistemasi va donalar chegara chizig’i asosiy sistemasi bilan. Shuning uchun donachalar bo’limining solishtirma sirtini aniqlash uchun donalar chegara chizig’ining sistemasini bir necha maydonida k,m,L uzunlikdagi kesuvchi bilan kesilgan sonini xisoblash yetarli, so’ngra xisobni

S = Lm, m = K/L

formula orqali oli boorish kerak.
Buyerda m – uzunlik birligidagi kesish soni k –L kesuvchining butun uzunligi bo’yicha kesishish soni. Xisob natijalari 3- jadvalga yoziladi.