Metallar va metalmaslar. Metallarning fizik xossalari. Metallarning kimyoviy xossalari. Metallarning olinishi bo’yicha eksperementlar o’tkazish

Tuzlarning eruvchanligiga temperaturaning ta`siri Ishdan maqsad: Tuzlarning eruvchanligiga temperaturaning ta`sirini o’rganish.
Kerakli jixozlar: probirka, NaNo₃, NaCl, Ca(CH₃COO)₂
Tayanch iboralari: to`yingan eritma, to`yinmagan eritma, o`ta to`yingan eritma.
Nazariy qism: Temperaturaning ortishi bilan modda eruvchanligining har xil o`zgarishidan, ko`pincha amalda, aralash uzlarni bir biridan ajratishda, shuningdek, iflis moddalarni qayta kristallash yo`li bilan tozalashda foydalaniladi. Agar tempertura oshishi bilan eruvchanlik ortsa, u xolda to`yingan eritma sovitilganda, erigan moddalarning kristallari ajralib chiqadi. Kristallar ajralib olingandan keyin qolgan va tarkibida qo`shimchalari bo`lgan to`yingan eritma bosh eritma deyiladi. Tempertura sekin pasaytirilganda tarkibiga bish eritma kirgan yirik kristallar xosil bo`ladi. Bir oz boshqa aralashmali bo`lgan bosh eritmani kristallarga birikishi bilan ular yiriklashadi. Agar eritma tez sovitilsa, qo`shimchalardan xoli, toza va mayday kristallar xosil bo`ladi.


2.3 Suvning qattiqligi va uni yumshatishga doir eksperementlar o’tkazish.
Suvning qattiqligini aniqlash.
1.1. Suvning muvaqqat (karbonatli) qattiqligini aniqlash.
Konussimon kolbaga 100 ml tekshiriladigan suvdan o‘lchab olinadi 0,1 molyarli xlorid kislotasi bilan metiloranj indikatori ishtirokida toki qizg‘ish rang hosil bo‘lguncha titrlanadi.
Bunda kalsiy va magniy bikarbonatlari xlorid kislotasi bilan o‘zaro ta’sirlashganda quyidagicha reaksiya boradi.
Mg(HCO₃)₂ + 2HCl = MgCl₂ + 2H₂O +2CO₂
Ca(HCO₃)₂ +2HCl = CaCl₂ +2 H₂O +2CO₂
Karbonatli qattiqlik quyidagi formula bo‘yicha hisoblanadi:
bunda; Q_k-suvning karbonatli qattiqligi mol/l; V₁-titrlash uchun sarflangan xlorid kislota hajmi, ml, V₂–tekshirish uchun olingan suvning hajmi ml; C-xlorid kislota eritmasining konsentrasiyasi, mol/l.