Metallar va metalmaslar. Metallarning fizik xossalari. Metallarning kimyoviy xossalari. Metallarning olinishi bo’yicha eksperementlar o’tkazish

Ikki asosli kislotalar – molekulasida ikkita vodorod atomi saqlagan kislotalar. Masalan: H₂FeO₄ – Ferrat kislota, H₂UO₃ – Uranit kislota, H₂MnO₄ – Manganat kislota va h.z.
Uch asosli kislotalar – molekulasida uchta vodorod atomi saqlagan kislotalar. Masalan: H₃VO₄ – Vanadat kislota, H₃AsO₄ – Arsenat kislota, H₃PO₄ – Ortofosfat kislota, H₃AlO₃ – Alyuminat kislota va h.z.
To’rt asosli kislotalar – molekulasida to’rtta vodorod atomi saqlagan kislotalar. Masalan: H₄P₂O₇ – Difosfat (Bifosfat) kislota, H₄SiO₄ – Ortosilikat kislota, H₄MnO₄ – Ortomanganit kislota, H₄PbO₄ – Ortoplyumbat kislota va h.z.
Besh asosli kislotalar – molekulasida beshta vodorod atomi saqlagan kislotalar. Masalan: H₅IO₆ – Peryodat kislota va h.z Olinish usullari. 1. Kislotali oksidlarga suv ta'sir ettirib olinadi.
Masalan: Р₂О₅ + 3Н₂О = 2Н₃РО₄
SO₂+ H₂O = H₂SO₃
2. Mеtalmaslarga vodorodni biriktirib olinadi
H₂ + Cl₂ = 2HCl
F₂ + H₂ = 2HF
3.Tuzlarga boshqa kislotalar ta'sir ettirib olinadi:
KCl + H₂SO₄ = KHSO₄ + HCl
КNO₂ + H₂SO₄ = KHSO₄ + HNO₂

2.2 Eruvchanlik koeffisentni aniqlash, eruvchanlikning temperaturaga bog’lanishi qonuniyatlaridan foydalanib, eritma sovutilganda cho’kmaga tushadigan modda kristallining massasini aniqlashga oid eksperementlar o’tkazish. Nazariy qism. Ikki yoki undan ortiq moddalardan tarkib topgan gomogen sistema eritma deyiladi. Bunda bir erigan modda boshqa bir moddada – eruvchida bir tekis tarqalgan bo`ladi. Moddalar erigan vaqtda issiqlik chiqadi (musbat issiqlik effekti) yoki issiqlik yutiladi ( manfiy issiqlik effekti) va hajm o`zgaradi. Erish vaqtida erigan moddaning zarrachalari eruvchining molekulalari bilan birikib noaniq tarkibli va ma`lum darajada beqaror ya`ni so`l`vatlar hosil qiladi. Agar eruvchi suv bo`lsa bu birikmalar gidratlar deyiladi. Erigan moddalarning va eruvchining molekulalari qancha polyar bo`lsa, so`lvatlar shuncha oson hosil bo`ladi va shuncha barqaror bo`ladi. Ba`zan suv molekulalari erigan moddaning zarrachalari bilan shunchalik puxta bo`g`langan bo`ladiki, eritmadan bu modda kristall holida ajratib olinganda uning tarkibiga suv kirib qoladi. Tarkibida suv bo`ladigan kristallar deb, ular tarkibiga kiradigan suv va kristalizasiya suvi deb ataladi.