Metallurgiya va kimyoviy texnologiyalar

6. Atrof-muhitni muhofaza qilish.
"Olmaliq KMK" AJ MOF ishlab chiqarish faoliyatiga oid ekologik qonunlar va normativ hujjatlar:
1. O 'zbekiston Respublikasining tabiatni muhofaza qilish to' g ' risidagi qonun hujjatlari:
1992 yil 9 dekabrdagi" tabiatni muhofaza qilish to'g'risida"
1996 yil 27 dekabrdagi" atmosfera havosini muhofaza qilish to'g'risida"
1993 yil 6 maydagi" suv va suvdan foydalanish to'g'risida"
2002 yil 13 dekabrdagi" yer osti boyliklari to'g'risida"
2002 yil 05 apreldagi" chiqindilar to'g'risida"
2000-yil 25-maydagi" ekologik ekspertiza to ' g 'risida" gi
"Muhofaza etiladigan hududlar to' g 'risida" 2004-yil 3-dekabrdagi
2. Atrof-muhit chiqindilarining ruxsat etilgan maksimal parametrlarini, ifloslantiruvchi moddalarni atrof-muhitga chiqarishni va ishlab chiqarish chiqindilarining shakllanishi va aylanishining cheklangan standartlarini belgilaydigan ekologik me'yoriy hujjatlar:
PDV tom-atmosferaga ifloslantiruvchi moddalarning ruxsat etilgan maksimal emissiyasi normativi.
PDS hajmi-suv havzalariga yoki relefga tashlanadigan ishlab chiqarish oqimlarida ifloslantiruvchi moddalarning ruxsat etilgan maksimal miqdori normatividir.
Tom PDO-ishlab chiqarish chiqindilarining ruxsat etilgan maksimal hosil bo'lishi va joylashtirilishining normativi (limitlari).
Maxsus suv ishlatish uchun ruxsat RSV.
Bu normativ-huquqiy hujjatlar jalb tomonidan muassasalari bilan foydalanish uchun maxsus dasturlar hisoblash, ma'lumotlar atrof-muhit inventarizatsiya barcha manbalar emissiya ( discharges) va chiqindilarni ishlab chiqarish ishlari.
Mis boyitish fabrikasida ishlab chiqarish chiqindilari flotatsiya chiqindi dumlari, flotatsiya chiqindi dumlari, chiqindi jinslardan tashqari, metall va qimmatbaho metallarni o'z ichiga oladi, oylik tovar balansida hisobga olinadi va fabrikaning texnik hisobotida aks ettiriladi. Ularni saqlash fabrika balansidagi 1,2-son chiqindi omborlarida amalga oshiriladi.Chiqindi suvlarni yer yuzasiga chiqarish mumkin emas. Zavod to'liq qayta ishlangan suv ta'minotida ishlaydi.
Mis va molibden konsentratlarini quritish paytida havoning chang bilan ifloslanishi "Olmaliq KMK"AJ atrof-muhitni muhofaza qilish bo'limi tomonidan nazorat qilinadi.
Statsionar MOF manbalari tomonidan atmosferaga ifloslantiruvchi moddalarning MPV normativi


XULOSA
Men bu BMI mavzusi bo’yicha Mis xom ashyosini olish texnologiyasi xaqida bildim va bilimlarimni yanada mustaxkamladim. Bu mavzuda asosan yig’uvchi reagent xaqida bo’lib ruda tarkibidagi mis va molibden metallini ajratib olish uchun juda muhim xisoblanadi. Nafaqat mis va molibden balki oltin, kumush, temir va boshqa metallarni ham yig’ib beradigan reagent xisoblanadi. Bu reagen o’tkir xidli bo’lib inson sog’lig’i uchun ham xavfli xisoblanadi. Ksantagenat inson nerv sistemalariga kuchli tasir qiladi. U bilan ishlaganda rezina perchatki maxsus kiyim, protivagaz, maxsus oyoq kiyim kiyish lozim shaxsiy va jamoaviy texnika xavsizliklariga qat’iy rioya qilib ishlash lozim. Agar inson zaxarlansa uni darxol toza xavoga olib chiqish lozim. Agar yuqori darajadagi zaxarlanish bo’ladigan bo’lsa do’xtirni chaqirish kerak agar nafas olmayotgan bo’lsa unga sun’iy nafas berish kerak. Va sun’iy nafas bergan inson ham do’xtirga ko’rinish lozim. Ksantagenat asosan flotatsiya jarayoniga qo’shiladigan xisoblanadi. Flotatsiya jarayoni 2 turga bo’linar ekan ochiq va yopiq siklga, men ochiq sikldagi jarayonni o’rganib chiqqan xolda. Ochiq sikl ruda tarkibiga qarab bo’ladi. Yopiq bilan farqli o’laroq yanchish jarayonidan chiqqan ruda to’ridan to’g’ri boyitish jarayoniga yani flotatsiya jarayoniga boradi va bizga kerakli bo’lgan mis va molibdenni ajratib olish uchun reagentlar qo’shiladi. Ksantagenat ham turli mamlakatlarda chiqariladi eng effektliroqi va xida o’tkir emasi AQSH niki xisoblanadi va Mis boyitish fabrikasida juda keng qo’llaniladi. Flotatsiya — universal va yuqori tcxnologik ko‘rsatkichIarga erishish mumkin bo‘lgan jarayon hisoblanib, uning borishiga ko‘p sonli omillar ta’sir qilishi mumkin. Ularga: dastlabki mahsulotning mineral tarkibi va yirikligi, bo‘tananing zichligi, harorat, reagent tartibi, suvning tarkibi, flotatsiya vaqti, bo‘tananing ma- shinadagi acratsiyalanish darajasi va h.k.lar kiradi.
Qo‘llanadigan rcagentlarni tanlash, ularning sarfi va rudadagi komponentlarni ajralish ketma-ketligi boyitilayotgan rudaning mineral tarkibiga bog‘liq. Rudani mineral-petrografik o‘rganish asosida flotatsiyadan oldin hamma mineral
Foydali qazilmalarni flotatsiyalash jarayonida turli-tuman texnologik sxemalar qo‘llaniladi. Flotatsion sxemani tanlash boyitilayotgan mahsulotning flotatsion xossasiga, boyitmaning sifatiga qo‘yilayotgan talabga va bir qator texnik-iqtisodiy omillarga bog‘liq.
Ko‘p hollarda bitta flotatsiya operatsiyasi natijasida oxirgi boyitma va tashlab yuboriladigan chiqindi olishga erishilmaydi. Shuning uchun, flotatsiya sxemalari bir nechta flotatsiya ope- ratsiyalaridan tashkil topadi: asosiy flotatsiya, tozalash flotatsiyasi va nazorat flotatsiyasi.