Metodikalari kafedrasi

Bu yo‘nalishni to‘rt guruhga bo‘lish mumkin: 
1. Insonparvarlik texnologiyalari. Bu texnologiya o‘zining insoniyligi bilan, 
psixoterapevtik yo‘nalishi bilan ajralib turadi. Ushbu texnologiya gumanistik 
psixologiya asosida yaratilgan bo‘lib, uning mazmuni talaba shaxsini har 
tomonlama qo‘llab-quvvatlash, ijodiy qobiliyatlarini rivojlantirish, unga nisbatan 
hurmat va mehr bilan qarash, majburlashdan voz kechishdan iboratdir. 

---

179 
2. Hamkorlik texnologiyasi. Bu texnologiya demokratiya, hamkorlik, tenglik 
kabi g‘oyalar asosiga qurilgan. O‘qituvchi va o‘quvchi orasidagi munosabatlar 
subyekt - subyekt sifatida qaraladi. Birgalikda ta’lim jarayoni tashkil etiladi va 
birgalikda ijod etiladi. 
3. Erkin tarbiya texnologiyasi. O‘quvchigaga tanlash, mustaqillik erkinligi 
beriladi. O‘quvchi o‘zi tanlagan vosita va mazmunni to‘liq qabul qiladi hamda bu 
faoliyatni xohish bilan bajaradi. Ichki extiyoj bilan uyg‘unlik hosil bo‘ladi. 
4. Ezoterik texnologiya. Ezoterik (yunon. “ezoterikos” – ichki, maxfiy) 
bilimlar qonuniyatlarni o‘rganish orqali haqiqatga yaqinlashish nazarda tutiladi. 
Shaxsga yo‘naltirilgan o‘qitish texnologiyalarning mohiyati va tamoyillari. 
O‘qitish jarayonida, pedagogik texnologiyalar talablari asosida ifoda etilgan, o‘quv 
maqsadlariga erishiladi. Ilmiy texnik taraqqiyot jadallashgan davrda o‘qitish 
samaradorligi, asosan, ta’lim oluvchining o‘qitish jarayonidagi o‘rni, pedagogning 
unga bo‘lgan munosabatiga bog‘liq bo‘ladi. Bu yerda o‘qitish texnologiyasining 
ikki turini ajratib ko‘rsatish mumkin: avtoritar va shaxsga yo‘naltirilgan. 
Avtoritar texnologiyada, pedagog yagona subyekt sifatda namoyon bo‘ladi, 
ta’lim oluvchilar esa faqatgina «ob’yekt» vazifasini bajaradi xolos. Bunda ta’lim 
oluvchining tashabbusi va mustaqilligi yo‘qoladi, o‘qitishmajburiy tarzda amalga 
oshiriladi. Odatdagi an’anaviy o‘qitish, avtoritar texnologiyaga taalluqlidir. Bunda, 
avvalo Ya.A.Komenskiy tomonidan ifoda etilgan, didaktika tamoyillariga 
asoslangan o‘qitishning «sinf-dars» tizimida tashkil etish nazarda tutiladi. 
Hanuzgacha dunyoda eng ko‘p tarqalgan o‘qitish tizimi «sinf - dars» tizimi 
hisoblanadi, u quyidagi xususiyatlari bilan ajralib turadi: