Metodologiyasi

1 Баринова Е.П., Иполлитов Г.М., Бобкова Е.Ю. Основы теории и 
методологии исторической науки: Учебное пособие в схемах. 2010.
2 Ko‘rsatilgan manba.

---

1. 
Ijtimoiy xotira vazifasi. Ijtimoiy xotira - bu o‘tmishda- 
gi barcha ajdodlar hayot tajribalarining xotirada jamlanishi va 
saqlanishidir.
Bunday xotira quyidagilardan tarkib topadi:
— jamoaviy xotiradan;
— tanlab olingan va alohida, uzuq-yuluq xotiradan;
— ijtimoiy yo‘naltirilgan xotiradan;
— murosaga keltiruvchi xotiradan;
— adolatli xotiradan.
2. Ilmiy bilish vazifasi.
3. Tarbiyaviy vazifa.
4. G £oyaviy-siyosiy vazifa. Bu vazifa har doim ham tan oli- 
navermaydi.
Tarix fani o‘zining asosiy maqsadiga erishish jarayonida qu- 
yidagilarga ilmiy zam in yaratadi:
— pozitiv ijtimoiy o‘z-o‘zini anglashni shakllantirishga;
— konkret jamiyatning taraqqiyotini oldindan taxmin qilishga;
— jamiyat taraqqiyotini va uning alohida sohalari va jarayon- 
larini boshqarishga.
Tarix fani alohida mustaqil fan sohasi sifatida dastlab qadim­
gi Yunonistonda shakllangan. Bizga bugungi kunda tushunarli 
bo‘lgan «tarix» so‘zi qadimgi yunon tilida «qidirish», «izlash» 
kabi ma’nolarni anglatgan va bu tushuncha ostida Gerodotning 
o‘tm ish haqidagi yozma hikoyalari tushunilgan1.
Tarixiy bilish ikki turga bo‘linadi, birinchisi kundalik tarixiy 
bilish (kundalik hodisalar, jarayonlar, har kuni odatiy ravishda 
sodir bo‘lib turadigan, o‘z-o‘zidan (tartibsiz ravishda) yuz berishi 
(sodir bo£lishi) mumkin bolgan hodisalar va jarayonlar) bo‘lsa, 
ikkinchisi ilmiy tarixiy bilishdir2.
1 Смоленский Н.И. Теория и методология истории: учеб. пособие 
для студ. высш. учеб. заведений. 2-е изд., — М.: Издательский центр 
«Академия», 2008. С. 16.