haqida 30 dan ortiq tushunchalar mavjuddir.
Bunday fikrlarning
xilma-xilligi, yondashuvlarning turlichaligi, tarix faniga bo‘lgan
munosabatlarning har xilligi uning predmetini aniqlashda mu-
rakkabliklarni yuzaga keltiradi1-
F.
Brodel esa global tarixni yaratish (ya’ni,
tarixchini inson
va jamiyatga aloqador barcha omillar va jarayonlar qiziqtirishini
hisobga olgan holda) g‘oyasini ilgari surdi2.
M. Barg esa tarixni «ikkinchi darajali» faktlar va dalillar bi
lan «to‘ldirib» tashlamaslik fikrini ilgari surdi, biroq bu bilan xa-
tolikka yo‘l qo‘ydi3.
B.G. Mogilnitskiy
to m o n id a n
ilgari surilgan «konkret
tarixiy
qonuniyatlar» tushunchasi esa mavhumlik kasb etib, qonuniyat-
larni
tarixiy voqelikdan
faqatgina
abstraktlashgan holda aniqla-
nishi ochib berilmadi4.
N.A. Yerofeyev esa tarix fani predmetini birmuncha toMaqon-
liroq tushuntirib berishga
er ish d i,
uning
fikricha, tarix fani in
son hamda jamiyatni hamda ularning taraqqiyoti xususiyatlari,
ulardagi o‘zgarishlar,
u l a r n i n g
jamiyat taraqqiyotining turli qism-
larida sodir bo'lishini, bu jarayonlarda inson va jamiyat qan-
1 Tarix falsafasining nazariy asoslari- 199-b.
2 Fenian Brodel (fr. Fernand
Braudel;
1902-yil 24-avgust - 1985-yil
27-noyabr) - taniqli fransuz tarixchisi, tarixiy jarayonlarning tahlili va tadqiqida
iqtisodiy va geografik omillaming hisobga olinishi fikrini ilgari surgan.
Fransuz tarixshunosligining
«Annallar
maktabi» vakili, ijtimoiy fanlarda tarixiy
omillarning o‘rni brasida tadqiqotlar olib boigan, «dunyoviy-tizimli nazariya»
Do'stlaringiz bilan baham: 
