Metrologiya asoslari
Download 1.68 Mb. Pdf ko'rish
|
Yechilishi.
1. Mazkur uslub bilan qarshilikni o‟lchash uchun priborlarni ulashning ikkita sxemasidan foydalanish mumkin (16.1 va 16.2-rasmlar). 16.1-rasm. 16.2-rasm. Bu sxemalar yordamida qarshilikni o‟lchash natijasi uslubiy xatolikni o‟z ichiga oladi. Uni har bir sxema uchun aniqlaymiz. 16.1 rasmdagi sxema uchun 16.2. rasmdagi sxema uchun Bunda ̅ ̅ Shundan kelib chiqqan xolda ( ) Shunday qilib, o‟lchash uchun 16.2 sxemani tanlaymiz. 2. Uslubning absolyut xatoligi Om ga teng bo‟ladi. bu xatolik muntazam xarakterga ega va uni o‟lchash natijasidan P= Om tuzatmani kiritish bilan chiqarib tashlash mumkin. U xolda R x = +P=15000-15=14985 Om. 3. Qarshilikni o‟lchashning chegaraviy nisbiy xatoligi quyidagicha aniqlanadi: ( ) ( ) U holda 4. Tok va kuchlanishni o‟lchashning o‟rtacha arifmetik qiymatlarining o‟rtacha kvadratik xatoliklarini aniqlaymiz. 85 ̅ √ √ ̅ √ √ 5. Xususiy hosilalar uslubidan foydalanish bilan qarshilikni o‟lchashning o‟rtacha arifmetik qiymatining o‟rtacha kvadratik xatoligini aniqlaymiz: ̅ √( ) ̅ ( ) ̅ √( ) ̅ ( ) ̅ √( ) ( ) 6. Yig‟indi xatolikning ishonchli chegaralari quyidagi uchta usuldan biri bilan aniqlanadi: a) Agar ̅ bo‟lsa, u xolda chiqarib tashlanmagan muntazam xatolik hisobga olinmaydi. va ̅ b) Agar ̅ bo‟lsa, u xolda tasodifiy xatolik hisobga olinmaydi. v) Agar ̅ bo‟lsa, u xolda xatolikning chiqarib tashlanmagan muntazam va tasodifiy tashkil etuvchilarining kompozisiyasini qidirish zarur bo‟ladi. ̅ ̅ √ √ Berilgan xolatda ̅ ya‟ni birinchi holatdan foydalanish lozim va ̅ 7. O‟lchash natijasi ( ) . 16.14. Rezistorda ajralib chiqadigan quvvatni baholash P=U 2 /R formula bo‟yicha aniqlangan. O‟lchashlar normal sharoitlarda V7-16A vol‟tmetri bilan o‟tkazilgan. O‟lchash natijalarining o‟rtacha arifmetik qiymatlari U=758,8 mB; 86 R=5,355 kOm; O‟KX Kuchlanishni o‟lchashning chegaraviy nisbiy xatoliklari Priborning kirish qarshiligi R sx =10 MOm. Berilgan R=0,95 ishonchlilik extimollikda quvvatni o‟lchash natijasini aniqlang va uni yozing. 16.15. Qarshilikni o‟lchash ampermetr va vol‟tmetr yordamida bilvosita o‟lchash usuli bilan amalga oshirildi. O‟lchash normal sharoitda olib borilgan bo‟lib, 10 ta o‟lchash natijasining o‟rtacha arifmetik qiymatlari ̅ ̅ va o‟lchashlarning o‟rtacha kvadratik xatoliklari mos ravishda . O‟lchashlarning chegaraviy xatoliklari orasida korrelyasion bog‟lanish mavjud emas. Priborlarning kirish qarshiliklari mos ravishda . Berilgan ishonchli extimollikda qarshilikni o‟lchash natijasini aniqlang. Javob: ( ) . 16.16. Quvvatni o‟lchash ampermetr va vol‟tmetr yordamida 6.2-rasmda tasvirlangan sxema yordamida bilvosita o‟lchash usuli bilan amalga oshirildi. Bu masalani yechishda 16.15 masalada berilgan son qiymatlardan foydalanish tavsiya etiladi. Berilgan P s =0,9 ishonchli extimollikda quvvatni o‟lchash natijasini aniqlang. Javob: P x =(0,990 ± 0,015) Vt, P s =0,9 16.17. Quvvatni o‟lchash ampermetr va vol‟tmetr yordamida 16.2-rasmda tasvirlangan sxema yordamida bilvosita o‟lchash usuli bilan amalga oshirildi. Bu masalani yechishda 16.13 masalada berilgan son qiymatlardan foydalanish tavsiya etiladi. Berilgan P s = 0,9 ishonchli extimollikda quvvatni o‟lchash natijasini aniqlang. Javob: P x = (1498 ± 20) Vt, P s = 0,9. Download 1.68 Mb. Do'stlaringiz bilan baham: |
Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©fayllar.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling
ma'muriyatiga murojaat qiling