Metrologiya asoslari
Download 1.68 Mb. Pdf ko'rish
|
Masala va misollar
1.1. Elektr kuchlanishi asosiy o‟lchov birliklari (SI) orqali qanday ifodalanadi? Yechilishi. Kuchlanishning U=P/I tenlamasidan foydalanamiz, bunda R- I tok oqayotgan zanjir qismidagi ajralayotgan quvvat. O‟z navbatida, 1 V-shunday kuchlanishki, u 1 Vt quvvatga ega bo‟lgan elektr zanjirida 1 A tokni hosil qiladi. Keyingi o‟zgartirishlar: U=P/ I =A/t I =F / t I = ma /t I = m 2 /t 3 I =m 2 t -3 I -1 . Shunday qilib, barcha kattaliklar asosiy o‟lchov birliklari bilan ifodalandi. O‟z navbatida, V=1m 2 kg s -3 A -1 . 1.2. Elektr sig‟imini asosiy o‟lchov birliklari orqali ifodalang. Javob: 1 F=1m -2 1kg -1 s 4 A 2. 1.3. Elektr o‟tkazuvchanlikni birligini asosiy kattaliklar o‟lchov birliklari orqali ifodalang. Javob: 1 Sm=1m -2 kg -1 s 3 A 2 . 1.4. Solishtirma elektr qarshilik birligini asosiy birliklar bilan ifodalang. Javob: 1 om m=1m 3 kg s -3 A -2 . 1.5. Еlektr induktivlik birligini asosiy birliklar bilan ifodalang. Javob: 1 Gn=1m 2 kg s -2 A -2 . 1.6. Magnit induksiya birligini asosiy birliklar bilan ifodalang. Javob: 1 Tl=1kg s 2 A -1 . 1.7. X kattalikning o‟lchami quydagi dimX=L -1 M T -2 formula bilan 10 ifodalangan. Kattalik birligini asosiy birliklar bilan ifodalab, uning ifodasini toping. Yechilishi: Bu masalani yechishda kattalik o‟lchamini quydagicha belgilab olamiz: uzunlik L- ; massa M - m, vaqt T - t. U holda X=m/ t 2 =ml/ 2 t 2 =a / 2 =F/ 2 =F/S=P. Demak, bu kattalik bosim bo‟lib, paskalda (Pa) o‟lchanadi. 1.8. Agar dim X=L 2 mT -2 bo‟lsa, 1.7. ga o‟xshash masalani eching. Javob: ish, energiya, joul‟ (J). 1.9. Agar dim X=L 2 MT -3 I -2 bo‟lsa, 1.7. ga o‟xshash masalani eching. Javob: elektr qarshiligi, Om. 1.10. Agar dim X=L 2 MT -2 I -1 bo‟lsa, 1.7. ga o‟xshash masalani eching. Javob: magnit oqimi, Veber (Vb). 1.11. Agar dim X=L 2 MT -3 I -1 bo‟lsa, 1.7. ga o‟xshash masalani eching. Javob: elektr maydonining kuchlanganligi, vol‟t/metr (V/m). 1.12.Quydagi tizimga kiritilmagan fizikaviy kattaliklarni SI tizimining asosiy birliklari orqali yozing: 16 sutka, 5 burchak gradusi, 20 °S, 212°F (Farengeyt). Javob: 1382400 s; 0,087 rad; 293,15 K; 373 K. 1.13.Quyidagi tizimga kiritilmagan fizikaviy kattaliklarni SI tizimining asosiy birliklari orqali yozing: 0,5 sutka; 15°; 140°C; 240 F (Farangeyt). Javob: 43200 s, 0,261 rad, 413,15 K, 422,26 K. 1.14.Quyidagi tizimga kiritilmagan fizikaviy kattaliklarni SI tizimining asosiy birliklari orqali yozing: 0,2 sutka 28 minut; 48°; 200°S; 320 F (Farangeyt). |
Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©fayllar.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling
ma'muriyatiga murojaat qiling