Metrologiya asoslari


Download 1.68 Mb.
Pdf ko'rish
bet25/56
Sana11.10.2023
Hajmi1.68 Mb.
#1698307
1   ...   21   22   23   24   25   26   27   28   ...   56
 
8.29. O‟q otar quroldan nishonga birinchi o‟q tekkuncha qadar o‟q otildi. 
O‟qning nishonga tegish extimolligi 0,6. Uchinchi urinishda o‟qning nishonga 
tegish extimolligi aniqlansin. 
 
8.30. Raqamli vatmetr bilan quvvatni o‟lchash natijalari berilgan, Bm: 1,4; 
1,6; 1,5; 1,55; 1,48; 1,58; 1,56; 1,44. O‟lchashlarning matematik kutilishi va 
dispersiyasi aniqlansin. 


43 
9-AMALIY MASHG’ULOT 
 O’LCHASH XATOLIKLARI VA ULARNING TURLARI
Ishning maqsadi: o’lchash xatoliklari va ularning turlarini o`rganish va shu 
mavzularda masalalar echish. 
 
O‟lchash xatoliklari ifodalanishiga qarab kuyidagi turlarga bo‟linadi:
Absolyut (mutlaq) xatolik. Bu xatolik kattalikning o‟lchov birliklarida 
o‟lchanadi. Absolyut xatolik quyidagicha aniqlanadi: 
Δ
(9.1) 
bunda 
-o‟lchash natijasi;
-kattalikning chinakam qiymati
-kattalikning 
xaqiqiy qiymati. 
Absolyut xatolikni xaqiqiy qiymatga nisbati nisbiy xatolik deyiladi va u 
quyidagi matematik ifodadan aniqlanadi: 
β 
. (9.2) 
Ko‟p hollarda o‟lchash qurilmalarining pasportida uning keltirilgan xatoligi 
ko‟rsatiladi. Absolyut xatolikni asbob ko‟rsatishining maksimal qiymatiga nisbati
keltirilgan nisbiy xatolik deb ataladi va quyidagicha topiladi: 
β
. (9.3) 
Ma‟lum vaqt ichida kattalikning o‟zgarishiga bog‟liq bo‟lmagan xatoliklar 
statik xatoliklar deyiladi. Dinamik xatoliklar esa o‟lchanayotgan kattalikning vaqt 
mobaynida o‟zgarishiga bog‟liq bo‟lgan xatoliklardan iboratdir. Mohiyati, 
xarakteristikalari va bartaraf etish imkoniyatlari bilan bog‟liq xatoliklar 
quyidagilarga bo‟linadi: muntazam xatoliklar, tasodifiy xatoliklar va qo’pol 
xatoliklar. 

Download 1.68 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   21   22   23   24   25   26   27   28   ...   56




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©fayllar.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling