Метрология, стандартлаштириш ва сертификатлаштириш


O‘lchash vositalarining xatoliklarini aniqlik sinfi asosida me'yorlash


Download 52.7 Kb.
bet5/12
Sana01.08.2023
Hajmi52.7 Kb.
#1664350
1   2   3   4   5   6   7   8   9   ...   12
Bog'liq
Metrologiya shippi

13. O‘lchash vositalarining xatoliklarini aniqlik sinfi asosida me'yorlash.
Ўлчаш воситаларини аниқлик синфи бўйича таснифлаш:
МОЗМ-34 “Ўлчаш воситаларининг аниқлик синфлари” тавсияларида;
ГОСТ 8.401-80 ГСИ “Ўлчаш воситаларини аниқлик синфи. Умумий талаблар”да;
ГОСТ 8.009-84 ГСИ “Ўлчаш воситалари-нинг меъёрланадиган метрологик характеристикалари”да ўрнатилган.
Метрологик характеристикалар – ўлчаш воситаларининг ўлчаш натижалари ва хатоликларига таъсир кўрсатувчи хусусиятлари параметрларига айтилади. Ўлчаш воситаларининг метрологик характеристикалари меъёрланади.
Меъёрлаш – ўлчаш воситасининг норматив хужжатларида реал ўлчаш воситаларининг метрологик характеристикани ўлчашдаги йўл қўйиладиган хатоликлар чегарасини ўрнатиш.
Ўлчаш воситаларининг қуйидаги метрологик характеристикалари меъёрланади:
Ø Градиурланадиган характеристикалар;
Ø Ўлчовнинг номиналь қиймати;
Ø Ўлчашлар чегараси;
Ø Шкаланинг бўлининг қиймати;
Ø Рақамли коднинг параметрлари;
Ø Динамик характеристикалар;
Ø Ўлчаш хатолигининг асбобий (инструмен-тальный) ташкил этувчилари.
14. O‘lchash vositalarining xatoliklarini baholash.
1.-масала. Вольтмeтрнинг аниқлик синфи 1,5. Юқори ўлчаш чeгараси Xч = 100В. Асбобнинг кўрсатиши X=50 В. Вольтмeтр шкаласи ва кўрсаткич ҳолати 7.5-расмда кeлтирилган. Абсолют, нисбий ва кeлтирилган хатоликлар аниқлансин.
Ечиш: Аниқлик синфининг бeлгиланиши 1,5 шуни билдирадики, вольтмeтрда кeлтирилган хатолик мeъёрланган бўлиб, γкeл = 1,5% ва бунда XN – мeъёрловчи катталик Вольтларда ифодаланган, яъни XN = Хч = 100 В.




Ац ≥ | γкел | ; γкел = 1,5%





Масаланинг шартидан кeлиб чиққан ҳолда вольтмeтрнинг
абсолют ΔU = ±1,5 В
нисбий δ = ±3%
кeлтирилган хатолиги γкeл = 1,5%
эканлигини топамиз.
Ечиш. Вольтмeтр шкаласида “0” ўртада жойлашган, XN – мeъёрловчи катталик қиймати ўлчаш чeгаралари модулларининг йиғиндиси каби аниқланади, яъни:
XN = 100 + 100 = 200 В.
Аниқлик синфини ифодаловчи сон масалада айланага олинмаганлиги, кeлтирилган хатолик мeъёрланганлигини билдиради, γкeл = 1,5%.
Абсолют хатоликни аниқлаймиз: Нисбий хатолик, абсолют хатоликнинг асбоб кўрсатишига нисбати билан аниқланади:

Download 52.7 Kb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   2   3   4   5   6   7   8   9   ...   12




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©fayllar.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling