Mevalarni quritish usullari

Akustik quritish usuli. Mahsulot quritishning akustik uslubi suvi siqib chiqarilgan mahsulotga tinimsiz ultratovush to‘lqinlarini ta‘sir etishiga asoslangan. Quritishning bu jarayoni davriy xarakterga ega bo‘lib, to‘lkin mahsulotning yuza qismida joylashgan namlikni siqib chiqaradi, keyin qolgan namlik kapillyarlar orqali bir tekisda tarqaladi va bu jarayon yana takrorlanadi. Bu xolat mahsulot kerakli namlikka ega bo‘lgunga qadar davom etadi.
Akustik usul turli materiallarni quritish imkonini beradi: qishloq xo‘jalik mahsulotlari (don. sabzavotlar, xo‘l mevalar va boshqalar) yog‘och, paxta, dorivor preparatlar va o‘tlar qog‘oz kimyo va boshqa tarmoklar mahsulotlari xam.
Akustik quritishda namlik tovush orqali kuritilayotgan mahsulot tarkibidan chiqarib tashlanadi. Bu usulning umumiy xususiyatlari: mahsulotlarni quritish mahsulotlar xaroratini oshirmasdan bajariladi, «sovuq» quritish amalga oshiriladi.Bu xolat qypitilayotgan mevaga termik ta‘sir bilan bog‘liq bo‘lgan barcha salbiy xolatlarni bartaraf qiladi. Xuddi shuning uchun bu termota‘sirli va engil oksidlanuvchi materiallar uchun foydali bo‘lgan birgina quritish usulidir. Mahsulotlarga Yuqori tezlikdagi akustik tebranishlar orqali ishlov berish quruq mevalarni fizikaviy-kimyoviy va iste‘molchilik xususiyatiga muvofiq keladi (masalan, urug‘larni etilishini tezlashtiradi). Akustik usul bilan mahsulotlarni quritish odatdagi quritish usullaridan quruk mevalarni ishlab chikarishdagi tezlik bilan xam farq qiladi. Masalan, fermentlarni quritishda akustik maydonda (40°C xaroratda parchalanib ketuvchi) mahsulotlarni quritish tezligi vakuum usuli bilan quritishga nisbatan 3-4 marta qulayroq bo‘ladi. [4]
Mahsulotlarni quritishning konvektiv usuli. Hozirgi vaqtda keng tarqalgan usullardan biri mahsulotlarni quritishning konvektiv usulidir. Bu usul quritilayotgan mahsulotga issiqlikni quritish agenti (havo yoki gaz –bug‘ aralashmasi) energiyasini uzatish orqali amalga oshiriladi. Mahsulotlarni quritish ularga uzatilayotgan energiya yordamida ulardagi namlikni bug‘latib va issiqlik agenti yordamida olib ketiladi. Bunday usul tunelli, kamerali, turbinali, lentali, barabanli va shaxtali qurilmalarda amalga oshiriladi.
Quritish agentini qisman retsirkulyasiya qilinishi natijasida quritish tejamliroq bo‘ladi. Bu usul bilan quritilgan mahsulotlar sifati bilan sublimatsiya yo‘li bilan olingan mahsulotlardan farq qilmaydi. Suyuqlikka botirilgan quruq mahsulotlar tez va to‘liq asl holiga qaytadi, xom mahsulotlarning xidi, mazasi, rangi va tarkibidagi vitaminlar quritish jarayonida maksimal saqlinib qolinadi. Quritilgan mahsulotlarni g‘ovvaksimon strukturasi, quritish agentini qisman retsirkulyasiya qilinishi natijasida quritish tejamliroq bo‘ladi. Bu usul bilan quritilgan mahsulotlar sifati bilan sublimatsiya yo‘li bilan olingan mahsulotlardan farq qilmaydi. Suyuqlikka botirilgan quruq mahsulotlar tez va to‘liq asl holiga qaytadi. Xom mahsulotlarning xidi, mazasi, rangi va tarkibidagi vitaminlar quritish jarayonida maksimal saqlinib qolinadi. Quritilgan mahsulotlarni g‘ovvaksimon strukturasi Yuqori bo‘ladi, tarkibidagi namlik miqdori esa kam bo‘ladi [5].