“Meyorlashtirish asoslari” fanidan ma’ruzalar matni

a
+T
yor
)
5.4.Ishlab chiqarishning turli shakllarida mehnat me’yorlarini o’rnatish 
xususiyatlari 

---

40 
Ishlab chiqarish shakllari (tiplari) bo’yicha donabay vaqt me’yori turlicha 
aniqlanadi: 
1. Ommaviy va yirik seriyali ishlab chiqarish uchun: 
T
dv
=(T
a
+T
er
)(1+(

tx

dsh

tt
)/100) +T
a

tex
/100 (5.4) 
2. O‘rta seriyali va mayda seriyali ishlab chiqarish uchun: 
T
dv
=T
op
(1+(

xk

dsh

tt
)/100) (5.5) 
Bu yerda:
T
a
 – asosiy vaqt;
T
er
 – yordamchi vaqt; 
α
tx
 – ish joyiga tashkiliy xizmat ko‘rsatish vaqti, foizi (operativ vaqtga nisbatan); 
α
dsh
 – dam olish va shaxsiy ehtiyojlar vaqti, foizi (operativ vaqtga nisbatan); 
α
tt
 – tashkiliy-texnik tanaffuslar vaqti, foizi (operativ vaqtga nisbatan); 
β
tex
– ish joyiga texnik xizmat ko‘rsatish (asosiy vaqtga nisbatan); 
α
xk 
– ish joyiga xizmat ko‘rsatish vaqti, foizda (operativ vaqtga nisbatan). 
Bir vaqtning o‘zida bir necha mahsulotga ishlov berilayotganda yoki ishlab 
chiqarilayotganda vaqt me’yori quyidagicha aniqlanish mumkin: 
T
v
=(T
dv*
I
s
)/(q*N
x
)
(5.6)