“Meyorlashtirish asoslari” fanidan ma’ruzalar matni

T
v
=(T
op*
I
s
)/(q*N
x
) *(1+(

xk

tya

dsh

tt
)/100) (5.7) 
Bu yerda: 
I
s
 – ishchilar soni, kishi; 
q – vaqt birligida bajariladigan ish xajmi; 
N
x
 – xizmat ko‘rsatish me’yori; 
α
tya
 – tayyorlovchi yakunlovchi vaqt, foizda (operativ vaqtga nisbatan). 
Asosiy vaqt (T
a
) quyidagi umumiy formula asosida aniqlanishi mumkin: 
T
a
=Q/g 
(5.8) 
Bu yerda: 
Q – umumiy ish xajmi, dona; 

---

41 
Stanoklar (asboblar) bilan bog‘liq ishlarda asosiy vaqt quyidagicha 
aniqlanishi mumkin: 
T
a
=L/S · n ·I 
(5.9) 
Bu yerda: 
L – ishlanayotgan yoki qayta ishlanayotgan detal uzunligi, mm; 
S – bir oborotga uzatiladigan detal uzunligi, mm; 
n – 1 minutdagi oborotlar soni. 
To‘qimachilik ishlab chiqarishda esa asosiy vaqt quyidagicha aniqlanadi: 
T
a
=1/A soat(min)/mahsulot birligi (5.10) 
Bu yerda: 
A – jihozning nazariy ish unumi, mahsulot/soat. 
Nazariy ish unumi esa quyidagicha aniqlanadi: 
A= (60*n*z
u
)/(P
u
*100) (5.11) 
A=T
sm
/T
op
(5.12) 
Bu yerda: 
n – asosiy valning aylanish chastotasi (bittaning tepish soni), min=1; 
z
u
 – batanning bir tepishida joylashtiriladigan arqoq ipining soni; 
P