“Meyorlashtirish asoslari” fanidan ma’ruzalar matni

I
s
=
k
d
К
М
К
М

 
Bu yerda: 
M – jihozlar soni; 
K
d
 va K
k
 – tadbirlardan oldingi va keyingi xizmat ko‘rsatish zonasi koeffitsienti. 
Mehnatni ilmiy tashkil qilish tadbirlarni joriy qilish ishlab chiqarish 
korxonalarida ish o‘rinlariga xizmat ko‘rsatish, ularni takomillashtirish bilan 
chambarchas bog‘liqdir. Hozirgi sharoitlarda ishlab chiqarish korxonalari 
tashqaridan xom-ashyo materiallarini jalb qilgan xolda mahsulot ishlab chiqarish 
jarayonlarini amalga oshirmoqdalar.Bu esa korxonalarda mahsulot ishlab 
chiqarish uchun aynan ushbu korxonada xom-ashyo, materiallar tayyorlovchi 
ishchilar sonini qisqarishiga olib keladi. Buni quyidagi formula asosida aniqlash 
mumkin. 

I
s
=










2
1
100
100
1
u
u
I
s
Bu yerda: 
u
1
va u
2
 – tadbirlar oldingi va keyingi yalpi mahsulot tannarxidagi tashqaridan 
jalb qilinadigan xom-ashyo materiallar ulushi, foizda. 
Mehnat taqsimoti va kooperatsiyani takomillashtirish bo‘yicha taklif 
etilgan hamda joriy qilinganMehnatni ilmiy tashkil qilish tadbirlari mahsulot 
mehnat sig‘imini kamaytirishga olib kelib bu o‘z navbatida ishchilar soni 
bo‘yicha iqtisodni kiritib chiqaradi. Buni quyidagi formula asosida aniqlash 
mumkin: 

I
s
 = Q(T
1
-T
2
)/F
k
Bu yerda: 
Q – tadbirdan keyingi, reja ishida ishlab chiqariladigan mahsulot hajmi, 
naturada; 

---

145