Microsoft Word 04 Kishlok xujaligida investitsion jarayonlar

10.1-rasm. Pul oqimi. 
10.1-rasmda tasvirlangan pul oqimi quyidagicha izohlanadi: hozirgi kunda to’lanmoqda (manfiy 
belgi bilan) $2000, birinchi va ikkinchi yilda olingan $1000, uchinchi yilda $1500, to’rtinchi yilda 
yana $1000. 
Pul oqimini CF
k
(Cash Flow) deb belgilash qabul qilingan, bu yerda: k-pul oqimi ko’rib 
chiqilayotgan davr raqami. Pul oqimining hozirgi kundagi qiymati PV (Present Value), kelajakdagi 
qiymati esa FV (Future Value) deb belgilangan. 
Pul oqimining 0 dan n gacha bo’lgan barcha unsurlari uchun (10.1) formulani qo’llagan holda, pul 
oqimining kelajakdagi qiymatini topamiz: 
(10.7) 
Bir xil pul summalaridan iborat bo’lgan pul oqimi annuitet deb ataladi. Annuitetning kelajakdagi 
qiymatini hisoblash uchun quyidagi formuladan foydalaniladi: 
(10.8) 
Bu formula (10.7)ning CF
k 
= const va CF
0 
= 0 dagi ifodasidir. 
Annuitetning kelajakdagi qiymati maxsus moliyaviy jadvallar yordamida hisoblanishi mumkin. 
Ushbu jadvallarning bir qismi ilovada keltirilgan (2-jadval).
Pul oqimlarini diskontlash (10.2) formuladan ko’p martalik foydalanish yo’li bilan amalga 
oshiriladi, oqibatda quyidagi ifodaga ega bo’lamiz: 
, (10.9) 
Annuitetni diskontlash (CF
j
=const) quyidagi formulaga asosan amalga oshiriladi: 
, (10.10) 
Cheksiz (vaqt bo’yicha) pul mablag`lari oqimining hozirgi qiymati quyidagi formula yordamida 
aniqlanadi: 
, (10.11) 

---

174 
bu formula (10.10) formulaning 
dagi ifodasidir. 
Nazorat savollari: 
1. 
Pullarning vaqt oralig`idagi qiymatining asosiy
tamoyilini ifodalang. 
2. 
Pullarning vatq oralig`idagi qiymati konsepsiyasining iqtisodiy mohiyati nimada? 
3. 
Pullarni orttirish va diskontlash deganda nima tushuniladi? 
4. 
Pullarning vaqt oralig`idagi qiymati konsepsiyasida o’zaro bog`liq bo’lgan to’rtta asosiy 
unsurni sanab o’ting. 
5. 
Pullarni investitsiyalashning foydalilik me'yorining iqtisodiy mohiyati nimada? 
6. 
Murakkab foizlar nazariyasining asosiy formulasini yozing.