Microsoft Word 13. Ma'Ruzalar matni

4.1-jadval 
yetkazib beruvchining reytingini hisoblash 
yetkazib beruvchini 
tanlashning mezoni 
Mezonning 
ahamiyatlilik 
darajasi 
Berilgan yetkazib 
beruvchida 
mezonni baholash 
(10 ballik shkala 
bo‘yicha) 
Mezon bahosini 
uning 
axamiyatlilik 
darajasiga 
ko‘paytmasi 
1. yetkazib
berishning
ishonchliligi 
0,30 
7 
2,1 
2. Narx
0,25 
6 
1,5 
3. Mahsulot
sifati 
0,15 
8 
1,2 
4. To‘lov
shartlari 
0,15 
4 
0,6 
5. Rejadan tashqari 
yetkazishlar imkoni 
0,10 
7 
0,7 
6. yetkazib beruvchining 
moliyaviy ahvoli 
0,05 
4 
0,2 

---

Jami: 
1,00 
6,3 
Bu ma'lumotlar yetkazib beruvchining moliyaviy ahvoli to‘g‘risida quyidagi 
axborotlarni berishlari mumkin: 
-
yetkazib beruvchi likvidligining qarz majburiyatlariga nisbati to‘g‘risida; 
-
sotuvlar hajmini debitor qarzlarga nisbati to‘g‘risida; 
-
sof foydaning sotuvlar hajmiga nisbati to‘g‘risida; 
-
naqd pul harakati to‘g‘risida; 
-
zaxiralar aylanmasi va boshqalar to‘g‘risida; 
O‘zbekistondagi korxonalar, hozirgi kunda, yetkazib beruvchi tanlashda 
asosan o‘z axborotlaridan foydalanadilar. Ko‘p yetkazib beruvchilar bilan ish olib 
boradigan korxonada yaxshi ma'lum bo‘lgan, obro‘ qozongan yetkazib beruvchilar 
ro‘yxati mavjud. Bunday yetkazib beruvchilar bilan tuziladigan shartnomalar tezda 
imzolanib ishlay boshlaydi. Agarda notanish yetkazib beruvchi bilan shartnoma 
tuziladigan bo‘lsa, u holda shartnoma tasdiqlanishi va to‘lov amalga oshirilishi, 
moliyaviy xavfsizlikni ta'minlovchi chora-tadbirlar bilan, mukammallashadi. +ishloq 
xo‘jaligiga to‘xtaladigan bo‘lsak hozirgi kunda bu ish umuman yo‘lga qo‘yilmagan, 
va barcha xo‘jaliklar mavjud yetkazib beruvchidan (u odatda bitta) foydalanadilar 
xolos. 
yetkazib beruvchi tanlash bo‘yicha misol keltiraylik. 
Tasavvur qilamiz, bir xil mahsulot ishlab chiqaruvchi, ikkita xo‘jalik xo‘jaligi 
mavjud (A va V). Ularning mahsulotlarini sifati ham bir xilda. Har ikkala xo‘jalik 
ham yaxshi tanish va ishonchli. A xo‘jalikning kamchiligi shuki u iste'molchidan Vga 
nisbatan 200km yiroqroqda joylashgan (A xo‘jalikgacha 500km, V xo‘jalikgacha 
300km). Ammo, A xo‘jalik o‘z mahsulotini avtomobillar yordamida ortish-tushirish 
mumkin bo‘lgan qadoqlarda jo‘natadi. V xo‘jalikning mahsulotini esa qo‘lda tushirish 
lozim. 500 km-ga yukni tashish uchun har kilometriga 50 so‘m sarflanadi. 300 km-ga 
yukni tashish esa qimmatroq bo‘lib har kilometriga 70 so‘mga teng. 
A xo‘jalikning mahsulotini tushirish vaqti – 30 daqiqa, V xo‘jalikning 
mahsulotini tushirish vaqti – 10 soat. Har bir ishchining tushirish uchun stavkasi 
soatiga 600 so‘mni tashkil etadi. 
Agarda faqat tashish xarajatlarini e'tiborga oladigan bo‘lsak V xo‘jalikni 
tanlash lozim. Ammo ortish-tushirish ishlarini ham hisoblab A xo‘jalikni tanlash 
ma'qul ekanligini ko‘ramiz. (4.2-jadval)