Microsoft Word 2-ma'ruza docx

4. Pauza(to`xtam). Pauza ham sintaktik vosita sifatida ahamiyatga ega. Pauzaning 
o‘zgarishi sintaktik holatning o‘zgarishiga sabab bo‘lishi mumkin. Masalan: Quloq 
solib o‘tirgan boladan so‘radi. Bunda boladan so‘zidan so‘ng pauza qilinsa, quloq 
solib o‘tirgan sifatdoshi boladan so‘ziga nisbatan sifatlovchi vazifasini bajaradi. 
Agar quloq solib o‘tirgan sifatdoshidan keyin pauza bo‘lsa, sifatdosh anglashgani 
holda ega vazifasini bajaradi. 
1.Quyidagilarning qaysi biri til birligi sanaladi? 1. gap 2. so’z birikmasi
3. so’z 4. tovush 5. qo’shimcha
A) 1, 2, 5 B) 1, 2, 3 C) 1, 2, 3, 4, 5 D) faqat 2 va 3
2. So’z birikmalari va gaplarning qurilishi va ifoda xususiyatlarini 
o’rganuvchi til bo’limi ... deyiladi. 
A) sintaksis B) morfologiya C) uslubshunoslik D) orfografiya
3.Sintaksis so’zlarning bir-biri bilan bog’lanishi hamda gap tuzilishi qonunqoidalarini 
o’rganishiga ko’ra qanday turlarga bo’linadi? 
A) sodda gap sintaksisi va qo’shma gap sintaksisi B) so’z birikmasi sintaksisi va gap 
sintaksisi C) gap bo’laklari sanaladigan va sanalmaydigan bo’laklar sintaksisi

---

 D) yuqoridagilarning barchasi noto’g’ri
4. Har qanday til o’zining nutq tovushlari, so’zlari (iboralari) va 
qo’shimchalaridagi imkoniyatlarni tilshunoslikning qaysi bo’limida namoyon qiladi? 
A) morfologiyada B) uslubshunoslikda C) sintaksisda D) leksikologiyada
5.Otli so’z birikmasi berilgan qatorni aniqlang.
A) tez yugurmoq, zavq bilan o’qimoq B) kitobni o’qimoq, ta’sirli so’zlashmoq C) 
katta qishloq, chumchuqlarning chug’urchug’uri D) gulni uzish, darsga shoshilish
6. So’z birikmasi hokim so’zning qaysi turkumga oid so’z bilan ifodalanishiga qarab 
qanday guruhga bo’linadi?
A) otli so’z birikmasi, ravishli so’z birikmasi B) fe’lli so’z birikmasi, olmoshli so’z 
birikmasi C) otli so’z birikmasi, fe’lli so’z birikmasi D) otli so’z birikmasi, sifat va 
sonli so’z birikmasi
7. CHoynakdan kattaroq birikmasi tarkibidagi qaysi qo’shimchalar so’zlarni bir-
biriga bog’lashga, qaysilari lug’aviy ma’noga qo’shimcha ma’nolar berishga xizmat 
qilyapti?
A) –roq qo’shimchasi so’zlarni bir-biriga bog’lashga, -dan qo’shimchasi lug’aviy 
ma’no berishga xizmat qilyapti B) –dan qo’shimchasi so’zlarni bir-biriga 
bog’lashga, -roq qo’shimchasi lug’aviy ma’noga qo’shimcha ma’no berishga 
xizmat qilyapti C) –dan va –roq qo’shimchalari so’zlarni faqat bog’lashga xizmat 
qilyapti D) –dan va –roq qo’shimchalari lug’aviy ma’noga qo’shimcha ma’no 
bermoqda
8. Bitishuvli birikma berilgan qatorni toping.
A) yoshlarga g’amxo’rlik B) ishchan bola C) sizning ukangiz
D) do’stlarini hurmat qilmoq
9. Boshqaruvli birikma berilgan qatorni toping. 
A) sharoitiga ko’ra yondashmoq B) mehribon murabbiy C) maktabimizning 
jamoasi D) tezda yubormoq
10. Bitishuvli birikma berilgan qatorni toping.
A) shahrimiz ko’chalari B) Ko’z qo’rqoq C) mulohazali yigit D) ba’zan 
qor, ba’zan yomg’ir