Microsoft Word biznes rezhalashtirish

II БЎЛИМ. БИЗНЕС–РЕЖА, УНИНГ БЎЛИМЛАРИ ВА МАЗМУНИ 
 
6-мавзу. КОРХОНАНИНГ ТАВСИФЛАНИШИ 
Режа: 
6.1. Бизнес-режанинг резюмеси (қисқача мазмуни) 
6.2. Корхонанинг тармоқдаги ва бозордаги ҳолати таҳлили 
6.3. Корхонани баҳолаш 
 
6.1. Бизнес-режанинг резюмеси (қисқача мазмуни) 
Бизнес-режа юқорида айтиб ўтилганидек, мураккаб структурага эга. Унинг 
бўлимлари таркиби бизнес турига боғлиқ ҳолда ўзгариши мумкин. Бироқ шунга 
қарамай, бизнес-режаларнинг деярли барча турлари таркибида энг муҳим бўлим 
сифатида резюме – корхона ва бўлажак бизнеснинг қисқача тарифланиши мавжуд 
бўлади. У фойдаланувчига бизнес-режанинг бошқа бўлимлари билан деталли 
равишда танишиб чиқиш мақсадга мувофиқлигини аниқлашга ёрдам бериши лозим. 
Ушбу бўлим устида ишлаш жуда ҳам муҳим, чунки бу бўлим инвестор ёки 
кредиторларга кўнгилдагидек таъсир кўрсата олмаса улар бизнес-режани охиригача 
кўриб ҳам чиқмайдилар. Унутмаслик керакки, бизнес-режанинг айнан шу қисми 
тақдимот пайтида гап янги корхона ёки янги ивестицион лойиҳани амалга ошириш 
ҳақида гап борганда асосий ролни ўйнайди. 
Резюме бизнес-режани тайёрлашнинг сўнгги босқичида, бошқа бўлимлар 
ҳақида ҳамма нарса маълум бўлгандан сўнг тузилади. Унинг ҳажми бир неча 
варақдан ошмаслиги ҳамда қисқалик ва аниқлик билан ажралиб туриши лозим. 
Резюмеда қуйидаги асосий позицияларни акс эттириш зарур: 
• 
мазкур бизнес-режани тақдим этувчи корхонани, бизнес-режанинг 
мақсади, ўзига хос жиҳатлари ва тарихини ифодалаш; 
• 
корхонанинг ташкилий-шуқуқий шакли; 
• 
корхона шуғулланиши кутилаётган бизнесни тавсифлаш; 
• 
бошқарув персоналининг малакаси ва корхона капиталидаги иштироки 
ҳақидаги қисқача маълумотлар; 
• 
бозордаги ва тармоқдаги вазиятни тавсифлаш; 
• 
корхона 
маҳсулоти 
(хизматлари) 
ва 
унинг 
рақобатчилар 
маҳсулотларидан фарқи; 
• 
лойиҳанинг узоқ муддатли ва қисқа муддатли мақсадлари, кутилаётган 
даромад ва ишлаб чиқаришнинг ўсиши; 
• 
белгиланган мақсад ва вазифаларга эришишнинг тактик режаси; 
• 
зарур инвестициялар миқдори ва улардан фойдаланиш йўналишлари;
• 
инвестиция қўйилмаларидан фойдаланишнинг молиявий натижалари; 
• 
кутилаётган рисклар ва инвесторлар учун мукофотлар; 
• 
корхонанинг ишлаш шароитлари, уни яратиш ва рўйхатдан ўтказиш 
ҳақидаги маълумотлар; 
• 
корхона раҳбариятининг телефонлари. 
Резюме бизнес-режанинг «юзи», барча ғоялар, фикр-мулоҳазалар ва уларни 

---

амалга ошириш йўллари «йиғиндиси» эканлиги сабабли у биринчидан, батафсил 
ўйлаб кўрилиши ва ҳар томонлама текширилиши, иккинчидан эса корхонанинг 
асосий миссиясинм амалга ошириш билан боғлиқ бўлиши лозим бўлиб, бу қуйидаги 
схема ёрдасида акс эттирилади. 
Б
ўли
мн
инг 
асо
сий 
ваз
ифа
си 
шу
нда
ки, 
мен
едж
ерл
арн
инг 
биз
нес
-
реж
ани
нг 
асо
сий 
қои
дал
ари
ни 
ту
шу
ни
шл
ари
ни, 
шунингдек, уларни қисқа, аниқ ва лўнда ифодалай олиш имокниятини намойиш 
этиш ҳисобланади. Резюме раҳбариятнинг режанинг аоссий қоидаларига бўлган 
реал муносабатини акс эттириши лозим. 
Мисол тариқасида бизнес-режа тузган ҳолда лойиҳани ишлаб чиқиш ва амалга 
оширишни кўриб чиқамиз.
Корхона миссияси варианти 
Корхонани яратишни ра\батлантириш 
быйича =арор =абул =илиш 
Исти=болар тащлили
Стимулларни мувофи=лаштириш
Миссияни =абул =илишда корхона мик-
ромущити тащлили
Бозор имкониятлари тащлили
Тармо= тузилмасини ырганиш 
Бозорнинг фойдалилигини бащолаш 
Миссияни амалга оширишнинг техник 
имконяитларини бащолаш
Бозордаги и=тисодий мущит
бащолари
Миссияни =абул =илишда корхона мак-
ромущити тащлили
Макрои=тисодий аспектлар тащлили
Интеграцияланган бозор тащлили 
Инвестицион и=лимни бащолаш
Ишчи кучи бозори тащлили 
Ресурс бозорлари тащлили 
Исти=болларни щисобга олган щолда 
имконяитларни амалга оширишни ба-
щолаш 

---

Инвестиция лойиҳасини ишлаб чиқиш ва амалга ошириш. “Star” компьютер 
клуби аҳолига компьютер хизматлари кўрсатиши зарур. 
Ҳозирги пайтда ахборот технологияларининг роли сезиларли равишда ўсган. 
Шаҳарда ёшлар (талабалар, ўқувчилар ва ҳоказо) сони кўп бўлганлиги сабабли 
“Star” компьютер клуби оммавий бўлиши кутилади. 
Лойиҳанинг асосий вазифалари қуйидагилардан иборат: 
♦ компьютерда ишлаш (Office билан); 
♦ ўйинлар (Need for speed, Quake 3 Arena, Unreal tornament 2003, Grand theft auto 3, 
Star craft); 
♦ матнни чоп эттириш; 
♦ сканердан фойдаланиш. 
Лойиҳани яратишдан мақсад аҳолининг мазкур хизмат туралрига бўлган 
эҳтиёжларини қондириш ва “Satr” компьютер клубини ривожлантириш учун 
қўшимча маблағ олиш ҳисобланади. 
Лойиҳани амалга ошириш учун 14 млн. сўм миқдорида капитал қўйилмалар 
талаб қилинади. кредитни қайтариш учун лойиҳада белгланган муддат– 1,75 йил (1 
йил 9 ой). Шу давр мобайнида корхона кредит ва фоизларни қайтаргандн сўнг 
4561,4 минг сўм миқдорида фойд олади.